Nükleer Silah Sahibi Ülkeler ve Nükleer Savaş Başlığı Envanteri

Uluslararası ilişkilerin karmaşıklığı ve küresel güç dengelerinin sürekli değişimi, nükleer silahların varlığını oldukça hassas hale getirmiştir. Nükleer silah sahibi ülkeler, dünya siyasetinin en etkili aktörleri arasında yer almakla kalmayıp aynı zamanda küresel güvenliğin belirleyici unsurları olarak da öne çıkmaktadır.

Nükleer silahların icadı insanlık tarihinde bir dönüm noktası olarak kabul edilirken bugün dünya genelinde birçok ülkenin nükleer silahlara sahip olduğu bir gerçekliktir. Bu ülkeler stratejik güçlerini koruma, caydırıcılık sağlama veya ulusal güvenliklerini güçlendirme amacıyla nükleer silahları bir koz olarak kullanmaktadır. Ancak bu silahların varlığı beraberinde büyük bir sorumluluk ve risk getirmektedir. Ayrıca küresel barışın dengesini de büyük ölçüde etkilemektedir. Bu makalede, nükleer silah sahibi ülkeleri araştırıyor ve nükleer savaş başlığı sayılarını ele alıyoruz. Bu doğrultuda nükleer silah ve nükleer savaş başlığının ne anlama geldiğini, hangi ülkede kaç tane nükleer silah olduğunu biraz merakla, biraz da tedirgin bir şekilde inceledik:

Fisyon – Füzyon Tepkimeleri ve Nükleer Patlamaların Etki Alanı

Nükleer patlamalar, fisyon veya füzyon tepkimeleri sebebiyle ortaya çıkar. Atom bombası yapımında fisyon tepkimesi geçerliyken, hidrojen bombası yapımında füzyon tepkimesi söz konusudur. Fisyon tepkimelerinde uranyum ve plütonyum gibi ağır metal atomları nötron bombardımanı ile iki parçaya ayrılmaktadır. Oluşan yıkım gücü için enerji birimi kiloton seviyesindedir. Bu da 1000 ton dinamitin yıkım gücüne eşit basıncı ifade eder. Füzyon tepkimelerinde ise döteryum ve trityum gibi ağır hidrojen atomları çok yüksek ısı karşısında birleşir. Oluşan yıkım gücü için enerji birimi megatondur. Bu da 1.000.000 ton dinamitin yıkım gücüne eşit basıncı ifade eder.

Bir nükleer silahın etkilediği alan, patlayıcının gücüne ve patlama yüksekliğine bağlıdır. Örneğin Hiroşima’ya atılan 18 kilotonluk Little Boy atom bombası 600 metre yükseklikte patlamış ve aşırı ısı, basınç ve radyasyon 2 kilometre karelik bir alanda etkili olmuştur. Yüksek sıcaklıklar ve yangınlar 5 kilometre karelik bir alana kadar yayılmıştır. Radyoaktif serpintiler ise zaman içinde yüzlerce kilometre öteye taşınmıştır.

Nükleer Silaha Sahip Olan Ülkeler ve Nükleer Savaş Başlığı Sayıları

SSCB, 1949 yılında gerçekleştirdiği nükleer silah denemesiyle ABD’den sonra nükleer silaha sahip ikinci ülke olmuştur. SSCB’nin nükleer savaş başlığı sayısı 1980’li yıllarda 40.000’i aşmıştır. Soğuk savaş döneminde ise ABD 70.000, SSCB 55.000 adet nükleer savaş başlığına sahipti. SSCB’nin dağılması ve ABD’yle yapılan anlaşmalar sonucunda sayı azalmış olsa da Rusya günümüzde en fazla nükleer silah bulunduran ülkedir.

5977 nükleer başlığa sahip olan Rusya’nın ardından 5428 nükleer başlık ile ABD geliyor. Fransa 290, İngiltere ise 225 adet nükleer savaş başlığına sahip. Rusya ve ABD, dünyada bulunan nükleer silahların yüzde 90’ını ellerinde bulunduruyor. NATO‘ya ait 100 adet nükleer savaş başlığı ise Belçika, Almanya, İtalya, Hollanda ve Türkiye’dedir. Çin, Hindistan, İngiltere, Kuzey Kore ve Pakistan da nükleer savaş başlığına sahip olan ülkeler arasında. Ayrıca henüz resmi olarak açıklanmamış olsa da İsrail’in de nükleer silaha sahip olduğu bilinmektedir.

Rusya’nın halihazırda 1800 adet nükleer savaş başlığı konuşlandırılmış durumda. Rusya’dan ateşlenen bir füzenin 20 dakikada Londra’ya ulaşmasının mümkün olduğunu da hatırlatalım. Soğuk savaş sonrasında yapılan anlaşmaların hedefi nükleer silahların azaltılması olsa da halen sayı çok yüksek. Üstelik yeni nükleer silah üretimi de durmuyor. Sadece çok eski durumda olan nükleer silahların sökümü yapılıyor ve emekli ediliyor. Son yıllarda ABD sayısal olarak nükleer silahlarını azaltsa da Çin, Hindistan, Pakistan, İngiltere, Rusya ve Kuzey Kore’de artış sürüyor.

Nükleer Savaş Başlıklarının Envanter Durumu

Dünyada şu anda var olan yaklaşık 12.705 nükleer savaş başlığından 9.485 adedi füzeler, uçaklar, gemiler ve denizaltılar üzerindedir. Kalan nükleer başlıklar ise sadece sökülmeyi beklemektedir. Stoklardaki nükleer savaş başlıklarının yaklaşık 3.500 adedi füzeler veya bombardıman üslerinde konuşlandırılmıştır. ABD, Rusya, İngiltere ve Fransa’ya ait nükleer savaş başlıklarından yaklaşık 2.000 tanesi çok kısa sürede kullanıma hazır vaziyettedir.

Nükleer silahlardan arınmaya yönelik çalışmalar sürekli gündeme gelse de nükleer silahların modernizasyonu ve üretimi devam ediyor. Ülkelerin envanterinde yer alan ve sevk edilmiş stratejik savaş başlıkları statüsünde bulunan nükleer başlıklar, kıtalar arası balistik füzelere ve bombardıman üslerine yerleştirilmiştir. Sevk edilmiş stratejik olmayan savaş başlıklarıysa NATO tarafından Almanya, Türkiye, Hollanda gibi ülkelere yerleştirilen başlıklardır. Yedekte / Sevk edilmemiş olarak görünenler ise nükleer başlıkların depoya yerleştirildiğini ifade eder. Toplam envanterde bulunan savaş başlıkları ise askeri stokların yanı sıra kullanımdan kaldırılmış, henüz bozulmayan fakat sökülmeyi bekleyen nükleer başlıklardır.