Dünyanın En İyi Ana Muharebe Tankları
Tanklar, kara birliklerine ait taarruz potansiyelinin en önemli unsurlarındandır. Özellikle ikinci dünya savaşında etkili olan ve günümüzde de etkinliğini sürdüren tanklar, dünyanın en önemli ordularının vazgeçilmezi haline gelmiştir. Tanklar, cephe içerisinde piyadelerle birlikte hareket etmesinin yanı sıra sahip oldukları teknolojilerin gelişmesiyle ayrı birlikler halinde de görev almaktadır. Yapılan iyileştirmeler; zırh yapısı, aktif koruma sistemleri, mürettebat sayısını azaltarak silüeti küçültme, görüntüleme sistemlerinin geliştirilmesi konularında yoğunlaşmıştır. Peki dünyanın en iyi tankları hangileridir? Dünyanın en iyi ana muharebe tankı hangisidir? Gelin dünyada en çok ilgi gören ana muharebe tanklarını birlikte inceleyelim:
1) Leclerc
Leclerc Ana Muharebe Tankı Fransız Nexter şirketi tarafından üretilmiştir. 1992 yılından itibaren Fransa tarafından kullanılan ana muharebe tankı günümüzde ayrıca Suudi Arabistan ve BAE tarafından da kullanılmaktadır. Leclerc, birim maliyeti ve bakım masrafları yüksek olan bir tanktır. Bununla birlikte çok iyi bir ivmelenme özelliğine sahiptir. Bu sebeple manevra kabiliyeti yüksek ve tepki süresi kısadır. En önemli özelliği ise asimetrik bir kule yapısına sahip olmasıdır. Gece görüş ve gündüz görüş kamerası ile lazer güdüm sistemi mevcuttur.
Modüler zırha ve GIAT üretimi CN 120-26 tank topuna sahip olan Leclerc, dakikada 12 atım gerçekleştirebilmektedir. Ayrıca 1.5-2 km uzaklıktaki 6 adet hedefe 1 dakika içinde %95 isabet oranıyla angaje olabilmektedir. Hidropnomatik süspansiyon sistemine sahip olan aracın güç grubu arazi koşullarında 30 dakikada değiştirilebilir durumdadır.
2) Merkava Mk.4 Meil Ruach
2011 yılından bu yana İsrail ordusunun hizmetinde olan Merkava Mk.4 ana muharebe tankı standart tank yapısından biraz farklı tasarıma sahiptir. Motoru, gerektiğinde zırh görevi görmesi ve mürettebatı koruması amacıyla önde konuşlandırılmıştır. Ayrıca, dünyanın personel kaçış bölmesine sahip tek tankıdır. Daha önceki versiyonlarda tecrübe edilen yetersiz güç sorunu bu versiyonda çözülmüştür. Merkava, İbranice’de savaş arabası anlamına gelmektedir.
Trophy aktif koruma sistemi sayesinde Merkava Mk.4 serisi daha da geliştirilmiştir. Aktif koruma sistemi, anti tank roketlerini ve güdümlü füzeleri tespit ederek tanka ulaşmadan imha edebiliyor. Öte yandan bu tankta F-35 Lightning II savaş uçağında da kullanılan Helmet Mounted Head-up display özelliği kullanılabiliyor. Bu sistem sayesinde mürettebat, tank etrafına yerleştirilmiş kameralar ile tank kulesinin kapağını açmadan çevreyi 360 derece görüntüleyebilmektedir. Modüler zırh yapısına sahip olan aracın güç grubu, arazi koşullarında 30 dakikada değiştirilebilir durumdadır.
3) T-14 Armata
T-14 Armata, Rusya tarafından üretilen 5. nesil ana muharebe tankıdır. Bu tank, insansız bir tarete sahiptir. Ayrıca ön taraftaki 3 kişilik mürettebat zırhlı kapsül içinde bulunmaktadır. Sistemin ana silahı daha önceki Rus tanklarında bulunan 125 mm çapındaki 2A46 yivsiz toptur. Bu topun en belirgin özelliği duman tahliye özelliği olmamasıdır. Ayrıca dakikada 10-12 atış yapabilen bu top, 8 km uzaklıktaki bir zırhlı aracı delebilmektedir.
Sahip olduğu teknoloji sayesinde gün ışığında 5 km, gece karanlığında termal kamera ile 3.5 km uzaklıktaki hedefleri belirleyebilmektedir. Bazı tasarım problemleri yaşansa da dünyanın insansız tarete sahip ilk tankı olarak kayıtlara geçmiştir. Seramik, çelik, kompozit malzeme karışımı zırh yapısına sahip olan T-14 Armata ana muharebe tankı üzerinde Afganit aktif koruma sistemi bulunmaktadır.
4) Challenger 3
Challenger 2 tankının daha modernize edilmiş versiyonu olan Challenger 3, İngiltere tarafından 2021 yılında tanıtılmıştır. İngiliz ordusu tarafından sipariş edilen 148 adet tankın teslimatlarının 2027 yılında başlayıp 2040 yılına kadar devam etmesi öngörülüyor. Challenger 3 ana muharebe tankı ile motor ve transmisyon sistemi tamamen güncellenmiştir.
Tankta L55A1 top sistemi kullanılmaktadır. Bu sistem, Challenger 2’de kullanılan L30E4’e göre daha etkilidir. Challenger 3 üzerinde hedef tanıma, tespit ve takip sistemi vardır. Ek olarak ileri savaş yönetim sistemi ve ileri atış kontrol sistemi entegre edilmiştir.
5) Leopard 2A7
Leopard 2 serisi, dünyada en çok ihraç edilen modern ana muharebe tankıdır. Leopard 2A6 modelinin geliştirilmiş versiyonu olan Leopard 2A7+ yüksek teknoloji ürünü modüler zırhı ve soft-kill savunma sistemlerine sahiptir. Ayrıca yüksek hızı, düşük silüeti, isabetli atış gücü, harekat yeteneği ve bakım kolaylığı gibi faktörler sebebiyle Leopard 2A7 modern ordular tarafından aranılan tank konumundadır. Bu sebeple birim maliyeti çok yüksektir.
2014 yılında servise giren Almanya üretimi Leopard 2A7 tankında L55 tank topu kullanılmaktadır. Steyr yardımcı güç kaynağı sayesinde tank motoru kapatılsa bile elektronik sistemleri kullanılmaya devam eder. Bu tanklar muharebede hasar almış olsalar bile diğer tanklara göre daha kolay tamir edilebilmektedir.
Leopard 2A7 ana muharebe tankı nano seramik malzeme, titanyum ve çelik alaşımı modüler zırha sahiptir. Bazı versiyonlarında İsrail’e ait Trophy aktif koruma sistemi kullanılmaktadır.
6) T-90MS
2011 yılından beri hizmette olan T-90MS‘ler Rusya’ya ait T serisinin en gelişmiş tanklarındandır. T-90 modelleri içerisinde ise atış kontrol sistemi en iyi olan tanktır.
Bununla birlikte modüler kompozit ve reaktif zırh korumaları ile soft-kill ve hard-kill savunma sistemlerine sahiptir. T-90MS için dünyanın en iyi saldırı tanklarından biri olduğu söylenmektedir.
7) M1A2 SEP Abrams
ABD Ordusu’nun kullandığı M1A2 Abrams ana muharebe tankı gelişmiş zırh koruması ile ön plana çıkmaktadır. İngiliz gizli zırhı Chobnam ve Amerikan kompozit zırh teknolojisi sayesinde, defalarca roket saldırısına uğrayan bir Abrams zırhının delinemediği muharebelerde görülmüştür. Bu yüzden en zayıf nokta olan etek zırhlarına reaktif zırh blokları eklenmiştir.
M1A2 Abrams’lar dizel motor yerine gaz türbini teknolojisini kullanan tek tanktır. Bu da onun tozlu arazi koşullarında kullanımını kısıtlamakta ve bakımını zorlaştırmaktadır. Dünyanın en iyi tanklarından olan M1A2 SEP Abrams’lar ağır olmasına rağmen Amerika’nın ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir. Bununla birlikte tank topu olarak Alman yapımı M256 kullanılmaktadır.
Abrams tankları durdukları yerde ağırlıkları nedeniyle süspansiyonlarını kırabilmeleriyle de tanınır. Üstün özelliklerinin yanında bakım maliyetleri, tank başına harcanan para ve mürettebat eğitimi oldukça masraflıdır. ABD yaklaşık 900 adet tankını M1A2 SEP Abrams seviyesine yükseltmiştir ve bu tankların 2050 yılına kadar hizmette kalması planlanmıştır.
8) Type 10
Type 10 ana muharebe tankı, 2012’den beri Japonya ordusuna hizmet etmektedir. Gelişmiş elektronik donanımı ve ileri seviye süspansiyon sistemi ile standartların üzerinde bir tasarıma sahiptir. Nispeten düşük zırh koruması dezavantaj olsa da yüksek ivmelenme özelliği onu dünyanın en hızlı tanklarından biri konumuna getirmiştir.
Mitsubishi Heavy Industries tarafından üretilen Type 10, modüler seramik kompozit zırh yapısına sahiptir. Taşıma sırasında ağırlığın azaltılması amacıyla add-on zırhlar çıkartılır ve ağırlığı 40 tona düşer. Tankta otomatik mühimmat yükleme sistemi bulunmaktadır.
9) Type 99
Type 99, 2001 yılından beri Çin Ordusu’na hizmet etmektedir. Bugüne kadar 700’ün üzerinde üretilen tankların birim maliyetleri yüksektir. Gizli kompozit zırhı ve reaktif korumaları ile ön plana çıkan bu tank ayrıca soft-kill ve hard-kill savunma sistemlerine sahiptir. Güç ağırlık oranı ve yüksek hızı dikkate alındığında dünyanın en iyi tankları arasındadır.
Type 99, aktif lazer koruma sistemine sahiptir. Ayrıca Rus tanklarına benzer otomatik yükleme sistemi ve top sistemi vardır. Dakikada 8 atım gerçekleştirebilmektedir. Hedef takip sistemi ve lazer mesafe ölçer bulunmaktadır. Atış kontrol sistemi ise modernize edilmiştir.
10) K2 Black Panther
2016 yılından bu yana hizmette olan ve Güney Kore tarafından üretilen K2 Black Panther, modüler kompozit zırh ve ERA bloklarına sahiptir. Tankta L55 tank topu ve otomatik yükleme sistemi bulunmaktadır. Dakikada 14 atım gerçekleştirebilmektedir.
İleri seviye atış kontrol sistemi sayesinde sadece tanklara değil alçak uçuş yapan helikopterlere de angaje olabilir. Hedef tanıma, tespit, takip ve dijital savaş yönetim sistemi bulunmaktadır. Ayrıca hidropnomatik süspansiyon sistemi sayesinde bakımı daha kolaydır.
11) Altay
Adını Kurtuluş Savaşı süvari komutanı Fahrettin Altay’dan alan Altay tankı, Türkiye tarafından geliştirilen ana muharebe tankıdır. Bu tankın tasarımında Güney Kore üretimi K2 Black Panther tankında bulunan birtakım teknolojiler de kullanılmaktadır. Araştırma ve geliştirme faaliyetlerini Otokar‘ın üstlendiği projede ilk prototip üretimi 2012 yılında gerçekleştirilmiştir. Seri üretim ve test süreci ise 9 Kasım 2018’den itibaren BMC Savunma ana yükleniciliğinde devam etmektedir. Altay tankının 120 mm topu Hyundai-Rotem lisansı altında MKE tarafından üretilmektedir. Modüler zırh paketi ise Roketsan tarafından tasarlanmıştır. Zırh sisteminin sahip olduğu ileri teknoloji malzeme yapısı ve gelişmiş alt sistemler sayesinde minimum düzeyde ağırlık ve hacim ile üst düzey koruma sağlanmaktadır. Artırılmış çoklu vuruş dayanımı, optimize edilmiş zırh yerleşimi, gelişen tehdit yapısına karşı iyileştirmeye olanak sağlayan mimari yapısı sayesinde rakiplerine göre öne çıkmaktadır. Bu zırh sistemi, dünyada bilinen tüm tanksavar füzelerine karşı dayanıklıdır.
Altay tankı üzerinde Aselsan tarafından geliştirilen birçok alt sistem bulunmaktadır. Volkan Atış Kontrol Sistemi, SARP Uzaktan Komutalı Silah Sistemi, NİDGAB Nişancı İkinci Derece Görerek Atış Birimi, KARTALGÖZÜ-200 Komutan ve Nişancı Periskop Sistemi ile ATS-70 E/O Nişangahı en önemli ateş gücü alt sistemleri arasında yer almaktadır. Tank mobilitesini sağlamak amacıyla ANS-420K Ataletsel Navigasyon Sistemi ve GÖREN-200 Sürücü Görüş Sistemi entegre edilmiştir. Ayrıca beka sistemleri olarak Aselsan tarafından geliştirilen AKKOR Aktif Koruma Sistemi, LİAS-100 Tank Lazer Uyarı Sistemi, ÖRÜMCEK Yakın Mesafe Gözetleme Sistemi ve iç haberleşme sistemi bulunmaktadır.
Yeni Altay Tankı
Motor konusunda Almanya ile yaşanan tedarik problemlerinden sonra DV27K motoru için Güney Koreli Doosan firmasıyla anlaşma imzalanmıştır. Motorda kullanılması planlanan EST15K transmisyon sistemi ise SNT Dynamics firması tarafından üretilmektedir. Önümüzdeki süreçte Altay tankının birçok varyantının geliştirilmesi de söz konusudur. Bu varyantlar mayın temizleme, insansız taret sistemi gibi özelliklere sahiptir.
Test faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla 2023 yılının Mayıs ayında Türk Silahlı Kuvvetleri’ne teslim edilen 2 adet yeni Altay tankında Güney Kore’den temin edilen güç grupları kullanılmaktadır. Yeni Altay tankına ayrıca lazer mesafe ölçer ve daha hassas görüntü sabitleyici stabilizasyon sistemi entegre edilmiştir. Saha testlerinin başarıyla sonuçlanmasının ardından 2025 yılında seri imalata başlanması hedefleniyor.
12) T-84 Oplot-M
Ukrayna tarafından üretilen T-84 tanklarının geliştirilmiş versiyonu olan Oplot-M 2013 yılında hizmete alınmış ve Tayland’a 36 adet ihraç edilmiştir. Ayrıca Pakistan’ın da 294 adet sipariş ettiği bilinmektedir.
Otomatik mühimmat yükleme sistemine sahip olan Oplot-M, ERA zırhıyla donatılmıştır. Tankta gelişmiş görüntüleme ve hedef takip sistemi bulunmaktadır. Ayrıca yardımcı güç sistemi sayesinde motor kapatılsa bile elektronik sistem çalışmaya devam eder.
Dünyanın en iyi ana muharebe tanklarını incelemeyi tamamladıktan sonra önemli olduğunu düşündüğümüz bir uyarıda bulunalım. Her gördüğünüz paletliyi tank sanmayın! Bu durum ülkemizde medya tarafından da yanlış ifade ediliyor. Özellikle sınır bölgesine yapılan sevkiyatlarda, sevk edilen obüsler tank olarak belirtiliyor veya tam tersi bir durum yaşanabiliyor. Tank ve obüs arasında kritik farklılıklar olduğunu belirtelim. Bu konu hakkında detaylı bilgi için ‘Tank ve Obüs Arasındaki Farklar Nelerdir?’ başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.