Dünyada Bir İlk: %100 Hidrojenle Çalışan Gaz Türbini
%100 hidrojenle çalışan gaz türbini projesine geçmeden önce kısaca gaz türbinlerinin ne olduğunu tanımlayalım. Bildiğiniz gibi gaz türbinleri aslında birer içten yanmalı motordur. Atmosferdeki havanın basıncı kompresörden geçerek artar. Ardından yakıt vasıtasıyla ısısı, dolayısıyla enerjisi yükselir. Bu sayede ısınan ve enerjisi artan akışkan, bunu türbinlere dönme hareketi olarak aktarır. Dolayısıyla ısıl enerji, mekanik bir harekete dönüşür.
Gaz türbinlerini uçaklarda, trenlerde, gemilerde, jeneratörlerde, pompalarda, kompresörlerde ve diğer her türlü güç ihtiyacı olan tesislerde kullanırız. Farklı yakıtlarla çalışsa da gaz türbinlerinin yaklaşık %90’ı doğal gazla çalışıyor. Yani yaktığınızda karbondioksit üreten fosil bir yakıt. Ayrıca doğalgazın çıkarılması esnasında da bir kısmı atmosfere salınmaktadır. Bu gazların, 20 yıllık bir süreçte sera etkisi yaratmada CO2‘den 20 kat daha etkili olduklarını da belirtelim.
Yeşil Enerji Kullanımı Her Geçen Gün Önem Kazanıyor
2050 yılına kadar sıfır emisyona giden yarışta, gaz türbinleri de önemli bir noktada yer alıyor. Ya bu koşullara adapte olacak ya da yarış dışı kalacak. General Electric de dahil olmak üzere birçok kuruluş, temiz bir yakıt kaynağı olan hidrojeni gaz türbinlerinde kullanmaya çalışıyor. General Electric‘in hacimce en az yüzde 5 hidrojenle çalışan 100’den fazla türbini var. Ayrıca %100’e giden yolda da çalışmaların devam ettiğini söylüyorlar.
Norveç, Stavinger Üniversitesi’ndeki araştırmacılar herkesten önce %100 hidrojenle çalışan gaz türbini icat etmeyi başardılar. Sistem 2022 yılı Mayıs ayından beri aktif olarak çalışıyor. Üniversite kendi mikro gaz santralini işletiyor. Gaz türbini de hidronik ısıtma için gerekli ısı, elektrik ve sıcak suyu üretiyor. Mikro gaz türbinlerinde hidrojen konusunda kimsenin bu seviyede üretim yapamadığını söyleyelim.
Gaz türbinini hidrojenle çalıştırmanın verimliliği, fosil yakıtlara göre daha düşük. Ancak burada önemli olan büyük kazancın, zaten mevcutta var olan altyapıyı kullanmak olduğunu belirtelim. Ekibin ciddi bir başarıya imza attığını söyleyebiliriz. Söz konusu araştırma yalnızca hidrojen için yanma odasını ayarlamaktan çok daha fazlasını içeriyor. Çünkü yanma odası tek başına yeterli değil. Aynı zamanda bu farklı gazı işlemek için yakıt sistemini, doğal gaz altyapısını da uyarlamak zorundasınız. Profesör Mohsen Assadi ve ekibi çok önemli bir buluşa imza atmış durumda.
Nihayetinde bu tür projeler, eski türbin ekipmanlarını dönüşüm kitleriyle hayatta kalmasına yol açacaktır. Ancak bu tür şeyler ekonomik olarak uygulanabilir hale gelmeden önce yeşil hidrojen fiyatının önemli ölçüde düşmesi gerekiyor. Ancak iklim değişikliğinin önlemek adına bu tür projelerin çok kıymetli olduğu konusu tartışmasız bir gerçek.
İlginizi çekebilecek içerik: “İklim Değişikliğinin Nedenleri ve Sonuçları”