Korvet ve Fırkateyn Arasındaki Farklar Nelerdir?
Hepimizin de bildiği gibi MİLGEM projesi başlatıldığında amaç olabildiğince yerli imkanların kullanıldığı ve teknolojide dışa bağımlılığın azaltıldığı milli bir gemi üretmekti. Bu amaçla 4 adeti opsiyonel, toplam 12 adet Ada sınıfı korvetin üretilmesi planlanmıştır. 2005 yılında ilk Ada sınıfı korvet TCG Heybeliada ile başlayan proje TCG Büyükada, TCG Burgazada ve 2019 yılında TCG Kınalıada’nın hizmete alınmasıyla devam etmiştir. Projenin başarılı bulunmasından dolayı, kalan opsiyonlu Ada Sınıfı Korvetlerin yerine 4 adet İstif sınıfı fırkateynin inşası ile devam edilmiştir. Böylelikle sadece korvet tasarım ve üretimi olarak başlayan süreç, korvet ve fırkateyn platformlarını birlikte kapsayan daha büyük bir proje halini aldı.
MİLGEM projesi kapsamında yapılması planlanan İstif sınıfı fırkateynlerden ilki TCG İstanbul (F-515) savaş gemisidir. TCG İstanbul, Ocak 2021’de Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından İstanbul Tersanesi’nde denize indirilmiştir. 2023 yılında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na teslim edilen bu fırkateynin kabul testlerinin tamamlanmasını müteakip 2024 yılında tam anlamıyla hizmete alınması planlanmaktadır.
Korvet Nedir?
Korvetler orta büyüklükte ve hafif tonajlı olup çok amaçlı görevleri yerine getirmek üzere tasarlanmış gemilerdir. Kıyı bölgelerinde güvenlik, deniz devriye görevleri, denizaltı karşıtı operasyonlar ve hafif deniz savaşları gibi görevleri yerine getirmek üzere kullanılırlar. Korvetler, kara ile deniz arasında etkin bir denge sağlamak ve çeşitli askeri operasyonlara hızlı tepki verebilmek amacıyla geliştirilir. Bu gemiler, hızlı manevra yetenekleriyle bilinir ve genellikle ekonomik ve sürdürülebilir operasyonlara odaklanırlar.
Türk Deniz Kuvvetleri’ne ait 2 çeşit korvet sınıfı bulunmaktadır. Burak sınıfı korvetler Fransa donanmasından satın alınmış ve uzun süre Türk donanmasına hizmet vermiştir. Ancak daha üstün özelliklere sahip olan Ada sınıfı korvetlerin devreye girmesiyle kademeli olarak kaldırılması planlanmıştır.
MİLGEM projesinin bel kemiğini oluşturan Ada sınıfı korvetlerde kompozit malzemeler kullanılmıştır. Bu sayede aynı ebatlardaki muadillerine göre daha düşük deplasmana sahip olmuştur. Kompozit malzemelerin radar dalgalarını absorbe edici kabiliyette olmasından dolayı geminin radarda daha geç görünmesi sağlanmıştır. Bu anlamda Ada sınıfı korvetler, TSK’nın radardan kaçınma kabiliyetine sahip olan ilk deniz platformları olmuştur.
Fırkateyn Nedir?
Fırkateynler, korvetlere göre genellikle daha büyük ve daha ağır tonajlı savaş gemileridir. Çeşitli görevleri yerine getirmek üzere tasarlanan orta sınıf tonajlı muharebe gemileri olarak kabul edilirler. Bu gemiler, kıyı bölgelerinden uzak denizlere kadar çeşitli ortamlarda görev yapabilme yeteneğine sahiptir.
Deniz Kuvvetleri envanterinde Gabya, Barbaros ve Yavuz sınıfı olmak üzere 3 çeşit fırkateyn sınıfı bulunmaktadır. MİLGEM projesi kapsamında planlanan İstif sınıfı fırkateynlerin tamamlanmasıyla donanmamızdaki fırkateyn sayısı 24 olacaktır. Sırasıyla TCG İstanbul (F-515), TCG İzmir (F-516), TCG İzmit (F-517) ve TCG İçel (F-518) fırkateynlerinin 2027 yılına kadar tamamlanması planlanmaktadır. 2024 yılının Ocak ayında yapılan Savunma Sanayii İcra Kurulu toplantısı sonucunda MILGEM Projesi kapsamında geliştirilecek olan 9-10-11 ve 12. gemilerin de İstif sınıfı fırkateynler olması kararlaştırılmıştır.
Korvet ve Fırkateyn Arasındaki Farklar
Korvet ve fırkateynler her ne kadar ortak altyapıyı kullansalar da aralarında bazı farklılıklar bulunmaktadır. Bu platformların fiziksel özelliklerine baktığımızda daha büyük bir gemi olan İstif sınıfı fırkateynlerin Ada sınıfı korvetlere göre doğal olarak daha fazla deplasmana ve personel kapasitesine sahip olduğunu görmekteyiz.
Türk Deniz Kuvvetleri’nde bulunan korvet ve fırkateynleri donanımsal farklar anlamında inceleyelim:
Korvetlerde bulunan 12.7 mm Aselsan STAMP, fırkateynlerde yerini 25 mm Aselsan STOP’a bırakmaktadır. Ayrıca korvetlerde RIM-116 RAM yer alırken fırkateynlerde 35 mm Gökdeniz‘in yer alması planlanmaktadır.
Tavsiye İçerik : ‘Son Savunma Hattı: Phalanx Yakın Hava Savunma Sistemi (CIWS)’
Aşağıdaki fotoğrafta ABD üretimi dikey atım sistemleri MK-41 VLS (verticle launching system) görülmektedir. İstif sınıfı ilk gemimiz olan TCG İstanbul’da ilk etapta bu sistemin kullanılması planlanmıştır. Fakat ilerleyen süreçte Roketsan ve Aselsan tarafından geliştirme çalışmaları tamamlanan MİDLAS (milli dikey lançer atım sistemi)’ın kullanılmasına karar verilmiştir.
Tavsiye İçerik : ‘Kruvazör ve Muhrip Nedir? Arasındaki Farklar Nelerdir?’
Korvetlerde baş topu olarak Oto Melara 76 mm “Compact Gun” (80 atım/dk) silah sistemi kullanılmaktadır. TCG İstanbul fırkateyninde ise 76 mm “Super Rapid” (120 atım/dk) versiyonunun yer alması planlanmaktadır. Üretimi devam eden diğer fırkateynlerde ise MKE tarafından üretilen 76 mm deniz topu kullanılacaktır. Bu toplar; hava, su üstü ve kara hedeflerine karşı yüksek atış gücüne sahiptir. Ayrıca, savaş gemilerindeki en etkili ve en önemli silahlardan biri olarak kabul edilmektedirler.
Korvet ve Fırkateynlerde Kullanılan Savaş Yönetim Sistemleri
Ada sınıfında Savaş Yönetim Sistemi olarak GENESİS (gemi entegre savaş idare sistemi) kullanılmaktadır (Kınalıada hariç). Buna karşın İstif sınıfı fırkateynlerde ADVENT (ağ destekli veri entegre) kullanılması planlanmaktadır. Bu sistemler hakkında kısaca bilgi vermek gerekirse;
İlk milli savaş yönetim sistemimiz olan GENESİS’in geliştirilmesine 1997 yılında başlanmış ve 2005 yılında tamamlanmıştır. Bu sayede 8 adet Gabya sınıfı fırkateyn modernize edilmiştir. Aynı zamanda MİLGEM projesi ile hayata geçen korvetlerde de kullanılan bu sistem gelişen teknolojiler ile birlikte donanımsal ve yazılımsal olarak güncelliğini kaybetmesinden dolayı kullanıcı isterlerini karşılayamamaya başlamıştır. Bu sebeple yeni nesil bir savaş yönetim sisteminin geliştirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Böylece ARMERKOM ve HAVELSAN tarafından geliştirilen Advent Savaş Yönetim Sistemi doğmuştur. Bu savaş yönetim sistemiyle elde edilen kazanımları başlıklar halinde verecek olursak;
– Tam bütünleşik taktik veri linkleri,
– Bütünleşik karar destek sistemleri (süratli ve doğru karar verme),
– Eğitim yetenekleri (simülasyon vb.),
– Modüler yapı (çoklu görev ve çeşitli platform tiplerine uyumlu)
– Savaş dışı harekat yönetimi ve arama kurtarma,
– Platform silah ve sensörlerinin ağa dinamik kaydı,
şeklinde özetleyebiliriz.
Ada sınıfı korvetler ve İstif sınıfı fırkateynler arasında göze çarpan temel farklılıklar bu şekilde açıklanmaktadır. Gemilerimizde kullanılması planlanan ve yerli imkanlarla geliştirilen Atmaca gemisavar füzesi hakkında detaylı bilgi için ‘Atmaca Gemisavar Füzesi ve Rakipleri Arasındaki Farklar’ başlıklı yazımızı incelemenizi öneririz.