Korvet ve Fırkateyn Arasındaki Farklar Nelerdir?
Günümüzde modern donanmalarda görev yapan savaş gemileri arasında korvetler ve fırkateynler, sahip oldukları yetenekler ve görev tanımlarıyla dikkat çekmektedir. Her iki gemi türü de su üstü, hava ve denizaltı tehditlerine karşı kullanılabilirken boyutları, görevleri ve donanımları açısından önemli farklılıklar taşımaktadır. Bu makalede, iki gemi sınıfının özelliklerini ve farklılıklarını Ada Sınıfı Korvet ve İstif Sınıfı Fırkateyn üzerinden detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
MİLGEM Projesi başlatıldığında amaç olabildiğince yerli imkanların kullanıldığı ve dışa bağımlılığın azaltıldığı bir gemi üretmekti. Bu amaçla 4 adeti opsiyonel, toplam 12 adet Ada Sınıfı Korvet üretilmesi planlanmıştır. 2005 yılında ilk Ada Sınıfı Korvet TCG Heybeliada ile başlayan proje TCG Büyükada, TCG Burgazada ve 2019 yılında TCG Kınalıada’nın hizmete alınmasıyla devam etmiştir. Projenin başarılı olmasından dolayı, kalan opsiyonlu Ada Sınıfı Korvetlerin yerine 4 adet İstif Sınıfı Fırkateyn inşa edilmiştir. Böylelikle sadece korvet tasarımı ve üretimi olarak başlayan süreç, fırkateyn platformlarını da kapsayan daha büyük bir proje halini almıştır.
Korvet Nedir?
Korvetler orta büyüklükte ve hafif tonajlı olup çok amaçlı görevleri yerine getirmek üzere tasarlanmış gemilerdir. Kıyı bölgelerinde güvenlik, deniz devriyesi, denizaltı karşıtı operasyonlar ve hafif deniz savaşları gibi görevleri yerine getirmek üzere kullanılırlar. Korvetler hızlı manevra yetenekleriyle bilinir ve genellikle ekonomik ve sürdürülebilir operasyonlara odaklanırlar. Kara ile deniz arasında etkin bir denge sağlayarak askeri operasyonlara hızlı şekilde tepki verebilirler.
Türk Deniz Kuvvetleri’nde 2 farklı sınıfta korvet bulunmaktadır. Burak Sınıfı Korvetler Fransa donanmasından satın alınmış ve uzun süre Türk donanmasına hizmet etmiştir. Ancak daha üstün özelliklere sahip Ada Sınıfı Korvetlerin hizmete alınmasıyla kademeli olarak görevden çekilmeleri planlanmıştır.
MİLGEM Projesinin bel kemiğini oluşturan Ada Sınıfı Korvetlerde kompozit malzemeler kullanılmıştır. Bu sebeple muadillerine göre daha düşük deplasmana sahiptir. Kompozit malzemelerin radar dalgalarını absorbe edici kabiliyette olmasından dolayı geminin radarda daha geç görünmesi sağlanmıştır. Bu anlamda Ada Sınıfı Korvetler, TSK’nın radardan kaçınma kabiliyetine sahip olan ilk deniz platformları olmuştur.
Fırkateyn Nedir?
Fırkateynler, korvetlere göre genellikle daha büyük ve daha ağır tonajlı savaş gemileridir. Bu gemiler, kıyı bölgelerinden uzak denizlere kadar çeşitli ortamlarda görev yapabilme yeteneğine sahiptir. Çeşitli görevleri yerine getirmek üzere tasarlanan orta sınıf tonajlı muharebe gemileri olarak kabul edilirler.
Deniz Kuvvetleri envanterinde Gabya, Barbaros ve Yavuz sınıfı olmak üzere 3 farklı fırkateyn sınıfı bulunmaktadır. MİLGEM Projesi kapsamında planlanan İstif sınıfı fırkateynlerin tamamlanmasıyla donanmadaki fırkateyn sayısı 24 olacaktır. Sırasıyla TCG İstanbul (F-515), TCG İzmir (F-516), TCG İzmit (F-517) ve TCG İçel (F-518) fırkateynlerinin 2027 yılına kadar tamamlanması planlanmaktadır.
TCG İstanbul Fırkateyni, Ocak 2021’de Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından İstanbul Tersanesi’nde denize indirilmiştir. Fırkateyn, kabul testlerinin tamamlanmasını müteakip 2024 yılında tam anlamıyla hizmete alınmıştır. 2024 yılının Ocak ayında yapılan Savunma Sanayii İcra Kurulu toplantısı sonucunda MILGEM Projesi kapsamında geliştirilecek olan 9-10-11 ve 12. gemilerin de İstif sınıfı fırkateynler olması kararlaştırılmıştır.
Ada Sınıfı Korvet ve İstif Sınıfı Fırkateyn Arasındaki Farklar Nelerdir?
Korvet ve fırkateynler her ne kadar ortak altyapıyı kullansalar da aralarında belirgin farklılıklar bulunmaktadır. Daha büyük bir gemi olan İstif Sınıfı Fırkateynlerin Ada Sınıfı Korvetlere göre daha fazla deplasmana ve personel kapasitesine sahip olduğunu görmekteyiz.
Tavsiye İçerik : ‘Son Savunma Hattı: Phalanx Yakın Hava Savunma Sistemi (CIWS)’
İstif sınıfı ilk gemimiz olan TCG İstanbul’da ilk etapta ABD üretimi dikey atım sistemi MK-41 VLS (verticle launching system)’nin kullanılması planlanmıştır. Fakat ilerleyen süreçte Roketsan ve Aselsan tarafından geliştirme çalışmaları tamamlanan MİDLAS (milli dikey lançer atım sistemi)’ın kullanılmasına karar verilmiştir.
Tavsiye İçerik : ‘Kruvazör ve Muhrip Nedir? Arasındaki Farklar Nelerdir?’
Korvetlerde baş topu olarak Oto Melara 76 mm Compact Gun (80 atım/dk) kullanılmaktadır. TCG İstanbul fırkateyninde ise 76 mm Super Rapid (120 atım/dk) versiyonu yer alacaktır. Üretimi devam eden diğer fırkateynlerde ise MKE tarafından üretilen 76 mm deniz topu kullanılacaktır. Bu toplar; hava, su üstü ve kara hedeflerine karşı yüksek atış gücüne sahiptir. Ayrıca, savaş gemilerindeki en etkili ve en önemli silahlardan biri olarak kabul edilmektedirler.
Ada Sınıfı Korvet ve İstif Sınıfı Fırkateynlerde Kullanılan Savaş Yönetim Sistemleri
İlk milli savaş yönetim sistemimiz olan GENESİS’in geliştirilmesine 1997 yılında başlanmış ve çalışmalar 2005’te tamamlanmıştır. Bu sayede 8 adet Gabya sınıfı fırkateyn modernize edilmiştir. MİLGEM Projesi ile hayata geçen korvetlerde de kullanılan bu sistem, güncelliğini kaybetmesinden dolayı kullanıcı isterlerini karşılamamaya başlamıştır. Bu sebeple yeni nesil bir savaş yönetim sisteminin geliştirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Böylece ARMERKOM ve Havelsan tarafından geliştirilen Advent Savaş Yönetim Sistemi doğmuştur. Bu savaş yönetim sistemiyle elde edilen kazanımlar;
- Tam bütünleşik taktik veri linkleri
- Bütünleşik karar destek sistemleri (süratli ve doğru karar verme)
- Eğitim yetenekleri (simülasyon vb.)
- Modüler yapı (çoklu görev ve çeşitli platform tiplerine uyumlu)
- Savaş dışı harekat yönetimi ve arama kurtarma
- Platform silah ve sensörlerinin ağa dinamik kaydı
şeklindedir.
Ada Sınıfında savaş yönetim sistemi olarak GENESİS (gemi entegre savaş idare sistemi) kullanılmaktadır (Kınalıada hariç). Buna karşın İstif sınıfı fırkateynlerde ADVENT (ağ destekli veri entegre) kullanılması planlanmaktadır.
Gemilerimizde kullanılması planlanan ve yerli imkanlarla geliştirilen Atmaca gemisavar füzesi hakkında detaylı bilgi için ‘Atmaca Gemisavar Füzesi ve Rakipleri Arasındaki Farklar’ başlıklı yazımızı incelemenizi öneririz.