Dünyanın En Uzun 20 Asma Köprüsü
Dünyanın en uzun asma köprüsü listesi, orta açıklıklarının uzunluğuna, yani köprünün kuleleri arasında kalan yolun uzunluğuna göre sıralanmaktadır. Fakat bir köprünün orta açıklığının diğerinden daha uzun olması, o köprünün kıyıdan kıyıya da daha uzun olacağı anlamına gelmez.
Asma köprüler, uzun ve yüksek açıklıklara sahip olabilirler. Bu sebeple göller, nehirler, vadiler veya deniz geçişleri gibi uzun mesafeleri geçmek için ideal yapılardır. Asma köprüler aynı zamanda estetik açıdan çekici bir görünüme sahiptirler. Bu sayede genellikle turistik cazibe merkezleri olarak da kullanılırlar. Ancak tasarım ve inşaat süreçleri oldukça karmaşık ve yüksek mühendislik gerektiren projelerdir.
Asma köprülerin temel bileşenleri şunlardır;
- Ana Kiriş (Ana Halat): Asma köprünün taşıyıcı yapısını oluşturan ana kiriş veya ana halat, genellikle çelik tellerden oluşur ve köprüyü destekler. Bu ana halatlar köprünün ana yük taşıyıcılarıdır.
- Dikey Destekler (Kuleler veya Direkler): Asma köprülerin uçlarında yükselen dikey destekler bulunur. Bu destekler, ana kirişleri yukarıda tutar ve köprünün yüksekliğini belirler.
- Tabla veya Zemin: Asma köprülerin tabanı veya üst yüzeyi, insanların yürümesi veya araçların geçmesi için kullanılan bölümdür. Bu bölüm, ana kirişlere veya halatlara bağlanır.
- Gerilim Kabloları: Ana kirişler veya halatlar, köprünün ağırlığını desteklemek için gerilmiş kablolar veya tellerle desteklenir. Bu kablolar, köprüyü yukarıda tutar ve yük taşır.
- Ankrajlar: Gerilim kabloları, köprüyü destekleyen kuleler veya direklerden ankrajlanır. Bu durum, kabloların gerginliğini korumak ve köprüyü güvende tutmak için önemlidir.
Dünyada birçok asma köprü inşa edilmiştir. Bu alanda Çin’de inşa edilen asma köprülerin sayısı oldukça fazladır. Bununla birlikte inşası devam eden asma köprülerin de Çin’de daha fazla olduğunu söyleyebiliriz. Tüm bu detaylar dikkate alındığında halihazırda inşa edilmiş olan ve hizmete alınan dünyanın en uzun 20 asma köprüsünü inceleyelim:
20) Yangluo Köprüsü – Çin
İnşasına 4 Kasım 2003’te başlanan köprü, 26 Aralık 2007 tarihinde trafiğe açılmıştır. Yangluo Köprüsü 1280 metre uzunluğunda ana açıklığa sahiptir. Toplam uzunluğu 1970 metre olan köprünün kuzey ve güney kıyılarında sırasıyla 250 ve 440 metre yaklaşma açıklığı bulunmaktadır. Ayrıca köprünün kuzey pilonu 163.3 metre, güney pilonu ise 169.8 metre yüksekliğe sahiptir. China Communications Construction Company tarafından tasarlanan köprü, İngiltere merkezli Dorman Long şirketi tarafından 240 milyon dolar yapım maliyeti ile inşa edilmiştir.
19) Golden Gate Köprüsü – ABD
Golden Gate Köprüsü Kaliforniya’daki San Francisco Körfezi’nin girişinde, Golden Gate Boğazı üzerinde inşa edilen bir asma köprüdür. Köprünün orta açıklığı 1280 metre, toplam uzunluğu ise 2730 metredir. 1933’te yapımına başlanan ve 1937’de hizmete alınan köprünün kule yüksekliği 235 metredir. Ayrıca ekonomik koşulların oldukça zor olduğu yıllarda köprünün inşası için 35 milyon dolar yatırım yapılmıştır. Golden Gate isminin İstanbul’da bulunan Golden Horn yani Haliç’i hatırlattığı için verildiği söylenir. Bununla birlikte Golden Gate Köprüsü New York’taki Özgürlük Heykeli gibi ABD’nin bir simgesi konumundadır.
18) Verrazzano – Narrows Köprüsü – ABD
Verrazzano-Narrows Köprüsü, ABD’de Hudson Nehri’nin üzerinde bulunan ve New York’un Staten Island bölgesi ile Brooklyn bölgesini birbirlerine bağlayan iki katlı asma köprüdür. Köprünün orta açıklığı 1298 metre, toplam uzunluğu 4176 metredir. Ek olarak köprünün kulelerinin yüksekliği 211 metre, orta açıklığının sudan yüksekliği ise 69.5 metredir. 1959 yılında inşasına başlanan köprünün alt katı 1964 yılında, üst katı ise 1969 yılında tamamlanmıştır. Köprü ismini, 1524 yılında Kuzey Amerika’yı keşfeden ve New York Limanı ile Hudson Nehri’ne giriş yapan İtalyan kaşif Giovanni da Verrazzano’dan alır.
17) Hardanger Köprüsü – Norveç
Hardanger Köprüsü, Norveç’teki Ullensvang ve Ulvik belediyelerini birbirine bağlamaktadır. 290 milyon Euro bütçeli projenin inşasında MT Højgaard firması görev almıştır. 2009 yılında inşasına başlanan ve 2013 yılında hizmete alınan köprünün orta açıklığı 1310 metre, toplam uzunluğu da 1380 metredir. Bununla birlikte deniz seviyesine göre 200 metre yüksekliğe sahip kuleleri bulunmaktadır. Ayrıca köprünün orta açıklığının sudan yüksekliği 55 metredir.
16) Tsing Ma Köprüsü – Çin
Tsing Ma Köprüsü adını birbirine bağladığı iki ada olan Tsing Yi ve Ma Wan’dan almıştır. İki katlı olan Tsing Ma Köprüsü hem karayolu hem de demiryolu trafiğini taşımaktadır. Köprünün orta açıklığı 1377 metre ve kule yüksekliği 206 metredir. 1992 yılında inşasına başlanan ve 1997 yılında hizmete alınan köprünün sudan yüksekliği 53 metredir.
15) Jiangyin Köprüsü – Çin
Çin’in Jiangsu kentindeki Yangtze Nehri üzerinde yer alan bir asma köprüdür. Köprünün ana açıklığı 1385 metre olup nehrin güneyindeki Jiangyin şehrini kuzeydeki Jingjiang şehrine bağlamaktadır. Cleveland Bridge & Engineering Company tarafından 1994 yılında inşasına başlanan köprü 1997 yılında faaliyete geçmiştir. Ayrıca köprünün toplam uzunluğu 3000 metrdir. Ek olarak köprünün sudan yüksekliği 50 metre ve kule yüksekliği 190 metredir.
14) Jinshajiang Köprüsü – Çin
Çin’de bulunan Jinshajiang Köprüsü, Jinsha Nehri üzerindeki trafiği taşıyan Chengdu-Lijiang Otoyolu’nun bir parçasını oluşturmaktadır. 2016 yılında inşasına başlanan köprünün yapımı 2020 yılında tamamlanmış ve trafiğe açılmıştır. Ayrıca köprünün orta açıklığı 1386 metre ve kule yüksekliği 230 metredir. Bununla birlikte sudan 461 metre yüksekte olması sebebiyle dünyanın dördüncü en yüksek köprüsüdür.
13) Yavuz Sultan Selim Köprüsü – Türkiye
İstanbul’un Sarıyer ve Beykoz ilçeleri arasında kurulmuş olan Yavuz Sultan Selim Köprüsü 1408 metre orta açıklığa ve 322 metre kule yüksekliğine sahiptir. Köprünün toplam uzunluğu 1875 metredir. 2012 yılında yapımına başlanan ve 2016 yılında tamamlanan köprü üzerinde raylı sistem alt yapısı bulunmaktadır. Köprünün inşasında İçtaş-Astaldi ortaklığı görev almıştır. Yapımında 700’ü mühendis toplam 8000 kişinin çalıştığı köprüde 923 tonluk 53 adet çelik tabliye kullanılmıştır.
12) Humber Köprüsü – İngiltere
Humber Köprüsü İngiltere’nin doğusunda, Trent ve Ouse nehirlerinin oluşturduğu Humber Halici üzerinde bulunan asma köprüdür. Ana açıklığı 1410 metre olan köprünün toplam uzunluğu 2220 metredir. Ayrıca kule yüksekliği 155.5 metre olarak tasarlanmıştır. 1981 yılında hizmete alınan köprünün yapım maliyeti yaklaşık 151 milyon pounddur.
11) Nanjing Qixiashan Köprüsü – Çin
Köprü Çin’de yer alan Hengliang kasabasını, Nanjing Raoyue’nin bir bölümünü, Nanjing-Nantong Otoyolu’nu, Hongguang köyünü, Jiangning Bölgesi’ndeki Long Pao, Xianling ve Qilin gibi kasabaları ve Raoyue ile Şangay-Nanjing Otoyolu’nun bir bölümünü birbirine bağlamaktadır. Toplam uzunluğu 5437 metre olan köprünün orta açıklığı 1418 metredir. Kule yüksekliği 229 metre olarak tasarlanan köprü 2012’de hizmete alınmıştır.
10) Dongting Gölü Köprüsü – Çin
Toplam uzunluğu 2390 metre, ana açıklığı 1480 metre olan köprü, Hangrui Otoyolu’nun Linxiang’dan Yueyang’a olan bölümüne aittir. Köprünün inşaatına 2013 yılında başlanmış ve köprü 2018’de tamamlanarak trafiğe açılmıştır. Ayrıca kule yüksekliği 206 metre olarak tasarlanmıştır.
9) Runyang Köprüsü – Çin
Runyang Köprüsü, Yangtze nehrinin güney kıyısındaki Zhenjiang’ı ve kuzeydeki Yangzhou’yu birbirine bağlayan iki büyük köprüden oluşan bir komplekstir. Köprü, Yangzhou-Liyang otoyolunun bir parçasıdır. Yapım maliyeti yaklaşık 700 milyon dolar olan köprünün inşasına 2000 yılında başlanmış ve köprü 2005’te trafiğe açılmıştır. Toplam uzunluğu yaklaşık 35.66 km olan komplekste güney tarafında yer alan köprünün ana açıklığı 1490 metredir. Kuzey köprüsünün ana açıklığı ise 406 metredir. İki köprünün arasında Shiyezhou adası bulunmaktadır. Ayrıca güney köprüsüne ait kulelerin yüksekliği 215 metre ve orta açıklığın sudan yüksekliği 50 metredir.
8) Yi Sun-sin Köprüsü – Güney Kore
Yi Sun-sin Köprüsü Güney Kore’nin güney kıyısında yer alan bir asma köprüdür. Köprü, Gwangyang’ı Yeosu Şehri’nin bir parçası ve küçük bir ada olan Myodo-dong’a bağlar. Toplam uzunluğu 2260 metre ve orta açıklığı 1545 metredir. Kule yüksekliği 270 metre, orta açıklığın sudan yüksekliği ise 80 metredir. 2007’de yapımına başlanan köprü 2012 yılında açılmıştır. Yi Sun-sin Köprüsü Yooshin şirketi tarafından tasarlanmış ve Daelim firması tarafından inşa edilmiştir.
7) Osmangazi Köprüsü – Türkiye
Osmangazi Köprüsü, Gebze-Orhangazi-İzmir Otoyolu projesi kapsamında İzmit Körfezi’ndeki Dilovası Dil Burnu ile Altınova Hersek Burnu arasında inşa edilmiştir. Köprü, 1550 metre orta açıklığa ve 2682 metre toplam uzunluğa sahiptir. Ayrıca köprü kulelerinin yüksekliği 252 metre, orta açıklığın sudan yüksekliği ise 64 metre olarak tasarlanmıştır. Bu köprü sayesinde körfez geçişi 2 saatten 6 dakikaya, İstanbul-İzmir seyahati ise 8 saatten 3.5 saate düşmüştür. Proje doğrultusunda 384 km otoyol ve 49 km bağlantı yolu yapılmıştır. Toplam maliyeti 11 milyar dolar olan projede köprünün yapım maliyeti 1.4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
2010 yılında Nurol, Özaltın, Makyol, Astaldi, Yüksel ve Gökçay şirketlerinin konsorsiyumu ile inşasına başlanan köprüde 8000 işçi çalışmıştır. 2016 yılında yapımı tamamlanan köprünün tasarımı ise Danimarkalı COWI firması tarafından yapılmıştır.
21 Mart 2015’te köprüdeki ana kabloları taşıyan ve Catwalk olarak adlandırılan kılavuz kablolardan biri kopmuştur. Halatın kopmasından kendisini sorumlu tutan Japon mühendis Kishi Ryoichi, bu durumu onur meselesi olarak görmüş ve intihar etmiştir.
6) Great Belt Köprüsü – Danimarka
Köprü, Danimarkalı COWI ve Ramboll firmaları ile Dissing+Weitling mimarlık firması tarafından tasarlanmıştır. Yapımında ise Hochtief, Skanska, Højgaard & Schultz ve Monberg & Thorsen firmaları görev almıştır. Danimarka’da Zealand ve Sprogo adalarını birbirine bağlayan köprünün yapımına 1991 yılında başlanmıştır. Köprü, 1997’de demiryolu trafiğine ve 1998’de karayolu trafiğine açılmıştır. Maliyeti yaklaşık 2.8 milyar Euro olan yapı, doğuda ve batıda olmak üzere 2 adet köprü, 1 tünel ve tren geçişinden oluşmaktadır. Yapının toplam uzunluğu 18 km’dir. Doğu tarafından yer alan köprünün toplam uzunluğu 6790 metre, orta açıklığı ise 1624 metredir. Kule yüksekliği 254 metre olan köprünün orta açıklığının sudan yüksekliği 65 metredir.
5) Xihoumen Köprüsü – Çin
Xihoumen Köprüsü Çin’in en büyük açık deniz ada grubu olan Zhoushan Takımadaları üzerinde bulunan bir asma köprüdür. Takımadalar ana karaya beş köprüyle bağlanmaktadır. Xihoumen Köprüsü de Yongzhou Otoyolu’nun bir parçasını oluşturmaktadır. Yaklaşık 363 milyon ABD doları maliyetle 2005 yılında inşasına başlanan köprü 2009’da trafiğe açılmıştır. Toplam uzunluğu 5.3 km olan köprünün orta açıklığı 1650 metredir. Bununla birlikte kule yüksekliği 211 metre ve orta açıklığın sudan yüksekliği 50 metredir.
4) Nansha Köprüsü – Çin
Nansha Köprüsü Çin’in Guangdong kentinde bulunan ve Pearl Nehri’ni kapsayan iki asma köprüden oluşur. Yapımına 2013’te başlanan köprü 2019’da açılmıştır. Köprünün toplam uzunluğu 12.891 metredir. Doğuda yer alan Nizhou Köprüsü’nün ana açıklığı ise 1688 metredir.
3) Yangsigang Köprüsü – Çin
Yangsigang Köprüsü, Çin’in Hubei eyaletindeki Wuhan şehrinde bulunan bir asma köprüdür. Yapımına 2015’te başlanan köprü 2019’da trafiğe açılmıştır. Yangsigang Köprüsü dünyadaki en uzun üçüncü asma köprü olup aynı zamanda Çin’in en uzun asma köprüsüdür. Köprü, Yangtze Nehri boyunca 4134 metre uzanmaktadır. Orta açıklığı 1700 metre olan köprünün yüksekliği 254.9 metredir. Yaklaşık 1.27 milyar dolara mal olan köprü, dünyanın en uzun çift katlı köprü açıklığına sahiptir.
2) Akashi Kaikyo Köprüsü – Japonya
Akashi Kaikyo Köprüsü Kobe şehriyle Awaji adasını birbirine bağlayan, dünyanın en uzun ikinci asma köprüsüdür. 3.6 milyar dolar yatırımla 1988 yılında inşasına başlanan köprü 1998 yılında hizmete alınmıştır. Toplam uzunluğu 3911 metre olan köprünün orta açıklığı 1991 metre uzunluğundadır. Köprünün en yüksek noktası 282.8 metredir. Orta açıklığının sudan yüksekliği ise 65.72 metredir. Aslında 1990 metre orta açıklığına sahip olan köprü 1995 yılında yaşanan Kobe depreminden sonra 1 metre daha uzatılmıştır. Köprünün inşasında üst düzey teknoloji kullanılmıştır. 290 km/h hızla ilerleyen tayfunlara ve 8.5 büyüklüğündeki depremlere dayanıklıdır.
1) 1915 Çanakkale Köprüsü – Türkiye
18 Mart 2022 tarihinde hizmete alınan 1915 Çanakkale Köprüsü, 2023 metre uzunluğundaki orta açıklığı ile dünyanın en uzun asma köprüsüdür. Orta açıklığı cumhuriyetin 100. yılına atfen 2023 metre olarak belirlenmiştir. Yan açıklıklar ve yaklaşım viyadüklerinin uzunluğu ile birlikte köprünün toplam uzunluğu 4.6 km’dir. Çanakkale Boğazı’nda Gelibolu ve Lapseki ilçeleri arasında kurulmuş olan köprü Danimarkalı COWI şirketi tarafından tasarlanmıştır. 2017 yılında inşasına başlanan köprünün yapımında yaklaşık 5000 işçi ve 600 mühendis görev almıştır. 1915 Çanakkale Köprüsü’nün çelik tabliyesinin asıldığı 318 metre yüksekliğindeki kuleler Türk bayrağına atfen kırmızı-beyazdır. 18 Mart 1915’te Çanakkale Savaşı’nda kazanılan zafere atfen, köprü yüksekliği üçüncü ayın on sekizinci günü anlamına gelecek şekilde, 3 ve 18 sayılarından oluşturulmuştur. Kulelerin üzerine Seyit Onbaşı’nın savaş sırasında tek başına kaldırdığı top mermilerini temsilen 16 metre uzunluğunda ve 78 ton ağırlığında mermi figürleri yerleştirilmiştir. Böylece köprünün toplam yüksekliği 334 metreye ulaşmış ve köprü aynı zamanda dünyanın en yüksek kulelerine sahip asma köprüsü olmuştur.
Köprünün orta açıklığındaki tabliyesi ve su arasında kalan mesafe, ağır tonajlı yük gemilerinin geçeceği şekilde 70 m olarak tasarlanmıştır. Şiddetli rüzgar ve sismik aktivitelerin olması sebebiyle tasarımı oldukça yüksek mühendislik gerektirmiştir. Köprünün inşası, Güney Koreli Daelim ve SK Ecoplant ile Türk Limak ve Yapı Merkezi şirketleri tarafından yaklaşık 2.8 milyar dolar yatırım bedeliyle gerçekleştirilmiştir. Ayrıca köprünün yapımında 48 metre uzunluğunda ve 45 metre genişliğinde 700 ton ağırlığında dev bloklar kullanılmıştır.
İlginizi Çekecek İçerik : ‘Dünyadaki En İlginç Mimari Yapılar’
