Dünyanın En İyi Silahlı İnsansız Hava Araçları
Son yıllarda ülkemizin ve dünyanın gündeminden düşmeyen silahlı insansız hava araçları teknolojilerinde çok önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Sahadaki etkin kullanımlarıyla yeni bir savaş konsepti oluşturan SİHA’lar yalnızca birkaç ülke tarafından geliştirilebilmektedir. Karada yer alan bir kontrol istasyonundan yönlendirilen ve insansız hava araçlarına taarruz yeteneği kazandırmak amacıyla silah sistemlerinin entegre edilmesiyle SİHA adını alan bu teknoloji, birçok avantaj sağlamıştır.
İnsansız hava araçları;
- MALE (medium altitude, long endurance – orta irtifa, uzun havada kalış) yani 9000 metre irtifa ve ortalama 200 km havada kalış
- HALE (high altitude, long endurance – yüksek irtifa uzun havada kalış) yani 9000 metre irtifa ve belli olmayan havada kalış
şeklinde iki temel seviyede incelenebilmektedir.
Dünyanın en iyi silahlı insansız hava araçları ABD, Çin, İsrail ve Türkiye tarafından üretilmektedir. Halihazırda Türk SİHA’larının etkin olarak kullanılması geldiğimiz noktayı ön plana çıkarmaktadır. Özellikle Suriye, Irak, Libya, Ukrayna, Karabağ, Adalar Denizi ve Akdeniz’de başarıyla görev yapan Türk SİHA’ları dünya tarafından oldukça dikkat çekmekte ve dünyanın en iyi SİHA’ları arasında gösterilmektedir. Bu makalede dünyanın en iyi silahlı insansız hava araçlarını sizler için inceledik;
1) Baykar Bayraktar TB-2
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin en önemli kuvvet çarpanlarından olan ve en iyi SİHA olarak gösterilen Bayraktar TB-2 MALE sınıfında yer almaktadır. 29 Nisan 2014 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren sistem, aynı yıl hizmete alınmıştır. Yurtiçinde yapılan operasyonlarda, Ukrayna, Suriye, Libya ve Karabağ’da etkin olarak rol almış ve elde ettiği başarılarla dünyanın gündemine oturmuştur. Peki Bayraktar TB-2 hangi ülkelere satıldı? Sistem Türkiye haricinde Katar, Ukrayna, Azerbaycan, Libya, Fas, Türkmenistan, Kırgızistan, Nijer, Burkina Faso ve Pakistan gibi ülkeler tarafından kullanılmaktadır ve 400 adetten fazla üretilmiştir. İlk kez bir NATO ve Avrupa ülkesi olan Polonya’ya Bayraktar TB-2 satışı gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte Ruanda, Togo, Nijerya, Mali, Cezayir, Etiyopya, Somali ve Cibuti gibi ülkelere de ihracatın gerçekleştirildiği bilinmektedir. Bayraktar TB-2’ye, içten yanmalı Rotax 912 motoru ile güç verilmektedir. Otomatik kalkış ve iniş özelliklerine sahip olan ve dünyanın en iyi silahlı insansız hava araçları arasında gösterilen Bayraktar TB-2, çeşitli kamera ve gözetleme sistemleri ile donatılmıştır.


2) TUSAŞ Anka-S
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin hizmetinde bulunan Anka-S, tıpkı Bayraktar TB-2 gibi MALE sınıfında yer almaktadır. 30 Aralık 2010 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren sistem 2013 yılında hizmete alınmıştır. Özellikle Suriye’de gerçekleştirilen operasyonlarda Rus hava savunma sistemlerine karşı başarılı harekatlar gerçekleştirmiştir. Tunus, Kazakistan ve Malezya’ya ihracatı gerçekleştirilen Anka-S için PD-170 yerli motor geliştirilmiştir. Cezayir, Endonezya ve Çad tarafından da sipariş verildiği bilinmektedir. Anka-S, Tusaş tarafından toplam 58 adetten fazla üretilmiştir.


3) Baykar Akıncı
Türkiye’nin silahlı insansız hava aracı uygulamaları arasında en önemlilerinden biri olan Akıncı, HALE sınıfında yer almaktadır. Akıncı taarruzi insansız hava aracı sayesinde sistemde taşınabilen faydalı yük miktarı artırılmış ve daha etkili bombaların kullanılması sağlanmıştır. Bu sayede savaş uçakları tarafından gerçekleştirilen bazı görevleri yapabilme yeteneği kazandırılmıştır. Ek olarak hava-hava füze sistemleri ile donatılan sistemin hava-hava görevlerinde etkin olarak kullanılması hedeflenmiştir. İlk uçuşunu 6 Aralık 2019 yılında gerçekleştiren Akıncı-A, 2021 yılında hizmete alınmıştır. Her biri farklı motorlara sahip olan 3 adet varyantı geliştirilmiştir. Sistemin Azerbaycan ve Kırgızistan’a ihraç edildiği bilinmektedir. Seri üretimi devam eden Akıncı, sınıfında dünyanın en iyi silahlı insansız hava araçları arasındadır.


4) TUSAŞ Aksungur
TUSAŞ tarafından geliştirilen Aksungur, MALE sınıfında yer alan, çift bom tasarımına sahip bir silahlı insansız hava aracıdır. Aksungur ile 2 adet çift turboşarjlı PD-170 motor sayesinde daha fazla faydalı yük taşıma ve uzun süreli operasyonların gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir. 20 Mart 2019 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren sistem 2021 yılında hizmete alınmıştır. Tam otonom operasyon kabiliyeti sayesinde muharip görevler etkin bir şekilde gerçekleştirilecektir. Bunlara ek olarak keşif gözetleme, arama kurtarma ve sinyal istihbaratı da Aksungur’un görev tanımları arasındadır. 8 adetten fazla üretilen Aksungur Kırgızistan ve Angola’ya da ihraç edilmiştir. Seri üretim süreci devam etmektedir.


5) MQ-9 Reaper (Predator – B)
General Atomics Aeronautical Systems tarafından geliştirilen Reaper, Amerika Birleşik Devletleri hava kuvvetleri, donanması ve İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri için üretilmiş ve kısmen NASA tarafından finanse edilmiştir. Sistem, ilk silahlı insansız hava aracı olması açısından önem kazanmaktadır. Yaklaşık 20 saat uçuş süresine sahip olan Preadator – B‘nin uçuş süresi taşıdığı faydalı yüke göre değişmektedir. Halihazırda 104 adet üretilen silahlı insansız hava aracı Afganistan ve Irak’ta aktif şekilde görev yapmıştır. Bununla birlikte ‘Hunter-killer‘ olarak adlandırılan sistem ABD, İngiltere, İtalya, Fransa ve Hollanda tarafından kullanılmaktadır.


6) Avenger (Predator – C)
MQ-9 Reaper’ın bir üst modeli olan Avenger‘a, bir turbofan motor tarafından güç verilmektedir. Tasarımında dahili gizli silah depolama özelliği bulunmaktadır. Bu bölmede lazer güdümlü bombalar taşınabilmektedir. General Atomics Aeronautical Systems tarafından tasarlanan Avenger üzerinde F-35 savaş uçaklarında yer alan elektrooptik hedefleme sistemi bulunmaktadır. Toplam 9 adet üretilen sistem operasyonel olarak hazır durumdadır.


7) CAIG Wing Loong II
Çinli Chengdu firması tarafından üretilen sistem ilk uçuşunu 2017 yılında gerçekleştirmiştir. Birleşik Arap Emirlikleri tarafından işletilen bazı Wing Loong II insansız hava araçları Libya’da kullanılmış ve Ulusal Mutabakat Hükümeti güçleri tarafından imha edilmiştir. Sistem ayrıca Yemen’de Suudi Arabistan tarafından kullanılmıştır. Diğer kullanıcı ülkeler ise Pakistan, Mısır, Nijerya ve Fas’tır.


8) CASC Rainbow CH-5
CASC Rainbow serisinin son versiyonu olan CH-5 Çin tarafından üretilmiştir. Tek seferde 16 adet füze taşıyabilen sistem 60 saatlik havada kalma süresiyle ön plana çıkmaktadır. Özellikleri tam olarak bilinmeyen bir motor kullanan hava aracının Reaper’ın muadili olduğu ve neredeyse yarı fiyatına mal edildiği belirtilmiştir. Bununla birlikte kullanılan motorun oluşturduğu dezavantaj ise irtifanın Reaper’a göre daha düşük olmasıdır.


9) MQ-5B Hunter
İnsansız hava araçlarının en eskilerinden biri olan MQ-5B Hunter, Amerikalı Northrop Grumman firması tarafından üretilmiştir. İlk kez Kosova savaşında aktif rol almıştır. Burada, bir helikopter tarafından düşürülen ilk insansız hava aracı olmuştur. Buna rağmen Irak’ta da görev almış ve başarılarından dolayı 2015 yılına kadar üretilmiştir.


10) MQ-1C Gray Eagle
General Atomics Aeronautical Systems tarafından geliştirilen Gray Eagle, MALE sınıfı bir silahlı insansız hava aracıdır. İlk uçuşu 2014 yılında gerçekleştirilmiş ve toplam 75 adet üretilmiştir. MQ-1 Predator modelinin gelişmiş versiyonudur.


11) Heron TP
Israel Aerospace Industries (IAI) tarafından üretilen Heron TP, Heron modellerinin en yeni versiyonudur. MALE sınıfında olan sistem ilk uçuşunu 2004 yılında gerçekleştirmiştir. Halihazırda Hindistan ve Yunanistan tarafından kullanılmaktadır.


Silahlı insansız hava araçları gibi taarruz helikopterlerinin de savunma sanayii için önemli rol üstlendiğini düşünürsek taarruz helikopterleri hakkında detaylı bilgiye sahip olmak için ‘Dünyanın En İyi Taarruz Helikopterleri‘ yazımızı inceleyebilirsiniz.