Dünyanın En İyi Silahlı İnsansız Hava Araçları

Son yıllarda ülkemizin ve dünyanın gündeminden düşmeyen silahlı insansız hava araçları hakkında çok önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Sahadaki etkin kullanımlarıyla yeni bir savaş konsepti oluşturan SİHA’lar yalnızca birkaç ülke tarafından geliştirilebilmektedir. Karada yer alan bir kontrol istasyonundan yönlendirilen ve insansız hava araçlarına taarruz yeteneği kazandırmak amacıyla silah sistemlerinin entegre edilmesiyle SİHA adını alan bu teknoloji, birçok avantaj sağlamıştır.

İnsansız hava araçları;

• MALE (medium altitude, long endurance – orta irtifa, uzun havada kalış) yani 9000 metre irtifa ve ortalama 200 km havada kalış

• HALE (high altitude, long endurance – yüksek irtifa uzun havada kalış) yani 9000 metre irtifa ve belli olmayan havada kalış

şeklinde iki temel seviyede incelenebilmektedir.

İnsansız hava araçları (İHA) genellikle askeri veya sivil amaçlı kullanılan, uzaktan kumanda edilerek veya otonom olarak uçabilen hava araçlarıdır. İHA’lar genellikle gözetleme, keşif, casusluk, hedef tespiti gibi çeşitli görevlerde kullanılır. Silahlı insansız hava araçları (SİHA) özellikle saldırı ve hava bombardımanı görevleri için tasarlanmış insansız hava araçlarıdır. SİHA’lar, düşman hedeflerine doğrudan saldırı yapmak veya hava üstünlüğü mücadelelerinde rol almak için kullanılır. Bu sebeple savaşçı İHA olarak da adlandırılabilir.

Dünyanın en iyi silahlı insansız hava araçları ABD, Çin, İsrail ve Türkiye tarafından üretilmektedir. Halihazırda Türk SİHA’larının etkin olarak kullanılması geldiğimiz noktayı ön plana çıkarmaktadır. Özellikle Suriye, Irak, Libya, Ukrayna, Karabağ, Adalar Denizi ve Akdeniz’de başarıyla görev yapan Türk SİHA’ları dünya tarafından oldukça dikkat çekmekte ve dünyanın en güçlü SİHA’ları arasında gösterilmektedir. Bu makalede dünyanın en iyi silahlı insansız hava araçlarını sizler için inceledik;

1) Baykar Bayraktar TB-2

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin en önemli kuvvet çarpanlarından olan Bayraktar TB-2 MALE sınıfında yer almaktadır. 29 Nisan 2014 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren sistem aynı yıl hizmete alınmıştır. Yurtiçinde yapılan operasyonlarda Ukrayna, Suriye, Libya ve Karabağ’da etkin olarak rol almış ve elde ettiği başarılarla dünyanın gündemine oturmuştur. Peki Bayraktar TB-2 hangi ülkelere satıldı? Sistem Türkiye haricinde Katar, Ukrayna, Azerbaycan, Libya, Fas, Türkmenistan, Kırgızistan, Nijer, Burkina Faso ve Pakistan gibi ülkeler tarafından kullanılmaktadır ve 500 adetten fazla üretilmiştir. İlk kez bir NATO ve Avrupa ülkesi olan Polonya’ya Bayraktar TB-2 satışı gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte Ruanda, Togo, Nijerya, Mali, Cezayir, Etiyopya, Somali ve Cibuti gibi ülkelere de ihracatın gerçekleştirildiği bilinmektedir. Ek olarak Japonya, İngiltere ve İtalya gibi ülkelerin de ilgisi devam ediyor.

Bayraktar TB-2’ye, içten yanmalı Rotax 912 motoru ile güç verilmektedir. Otomatik kalkış ve iniş özelliklerine sahip olan ve dünyanın en iyi silahlı insansız hava araçları (SİHA) arasında gösterilen Bayraktar TB-2, çeşitli kamera ve gözetleme sistemleri ile donatılmıştır. Ayrıca 27 saat havada kalış süresine ulaşan SİHA, 750.000 saatten fazla uçuş süresine sahiptir.

2) TUSAŞ Anka-S

Türk Silahlı Kuvvetleri’nin hizmetinde bulunan Anka-S, tıpkı Bayraktar TB-2 gibi MALE sınıfında yer almaktadır. 30 Aralık 2010 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren sistem 2013 yılında hizmete alınmıştır. Özellikle Suriye’de gerçekleştirilen operasyonlarda Rus hava savunma sistemlerine karşı başarılı harekatlar gerçekleştirmiştir. Tunus, Kazakistan, Kırgızistan ve Malezya’ya ihracatı gerçekleştirilen Anka-S için PD-170 yerli motor geliştirilmiştir. Cezayir, Endonezya ve Çad tarafından da sipariş verildiği bilinmektedir. Veri bağlantı sistemi, otomatik iniş-kalkış sistemi ve uçuş kontrol sistemi yedekli olduğundan sistem güvenliği artırılmıştır. Ayrıca 250 km link menzili bulunan sistemle bağlantının kopması durumunda kalkış yapılan üsse otonom dönüş sağlanabilmektedir. Ocak 2024 itibariyle 230.000 saati aşan uçuş süresine sahip olan Anka-S SİHA, TUSAŞ tarafından 80 adetten fazla üretilmiştir.

3) Baykar Bayraktar Akıncı

Türkiye’nin silahlı insansız hava aracı uygulamaları arasında en önemlilerinden biri olan Akıncı, HALE sınıfında yer almaktadır. Akıncı taarruzi insansız hava aracı (TİHA) sayesinde sistemde taşınabilen faydalı yük miktarı artırılmış ve daha etkili bombaların kullanılması sağlanmıştır. Bu sayede savaş uçakları tarafından gerçekleştirilen bazı görevleri yapabilme yeteneği kazandırılmıştır. Ek olarak hava-hava füze sistemleri ile donatılan sistemin hava-hava görevlerinde etkin olarak kullanılması hedeflenmiştir. İlk uçuşunu 6 Aralık 2019 yılında gerçekleştiren Akıncı-A, 2021 yılında hizmete alınmıştır. Akıncı-A, Akıncı-B ve Akıncı-C olmak üzere her biri farklı motorlara sahip olan 3 versiyonu geliştirilmiştir. Sistemin Pakistan, Libya, Etiyopya, Azerbaycan ve Kırgızistan’a ihraç edildiği bilinmektedir. Toplamda 20 adetten fazla üretilen ve seri üretimi devam eden Akıncı, sınıfında dünyanın en iyi silahlı insansız hava araçları arasındadır. Şubat 2024 itibariyle Akıncı taarruzi insansız hava aracının Suudi Arabistan’a da ihraç edilmesi gündeme gelmiştir. Aynı zamanda sistemin Suudi Arabistan’da üretilebilmesi için de çalışmalar gerçekleştirilmektedir.

Bayraktar TB-2 ve Akıncı projelerine ek olarak Baykar tarafından gerçekleştirilen ve TCG Anadolu amfibi çıkarma gemisine konuşlanması planlanan, kısa mesafede iniş-kalkış özelliğine sahip Bayraktar TB-3 için test faaliyetleri devam etmektedir. Baykar’ın en önemli ürünlerinden insansız savaş uçağı Kızılelma‘nın da yakın zamanda envantere alınması planlanıyor. Ayrıca hava taksi konseptinde çalışması planlanan Cezeri hakkında da geliştirme çalışmaları gerçekleştiriliyor.

4) TUSAŞ Aksungur

TUSAŞ tarafından geliştirilen Aksungur, MALE sınıfında, çift bom tasarımına sahip silahlı insansız hava aracıdır. Aksungur ile 2 adet çift turboşarjlı PD-170 motor sayesinde daha fazla faydalı yük taşıma ve uzun süreli operasyonların gerçekleştirilmesi hedeflenmiştir. 20 Mart 2019 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren sistem 2021 yılında hizmete alınmıştır. Ayrıca tam otonom operasyon kabiliyeti sayesinde muharip görevler etkin bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Buna ek olarak keşif gözetleme, arama kurtarma ve sinyal istihbaratı da Aksungur’un görev tanımları arasındadır. 8 adetten fazla üretilen Aksungur Kırgızistan ve Angola’ya da ihraç edilmiştir. Seri üretim süreci devam etmektedir.

5) General Atomics MQ-9 Reaper (Predator-B)

General Atomics Aeronautical Systems tarafından geliştirilen Reaper, ABD hava kuvvetleri, donanması ve İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri için üretilmiş ve kısmen NASA tarafından finanse edilmiştir. Sistem, ilk silahlı insansız hava aracı olması açısından önem kazanmaktadır. Preadator-B yaklaşık 27 saat havada kalabilme yeteneğine sahiptir. Halihazırda 104 adet üretilen SİHA, Afganistan ve Irak’ta aktif şekilde görev yapmıştır. Bununla birlikte ‘Hunter-killer‘ olarak adlandırılan sistem ABD, İngiltere, İtalya, Fransa ve Hollanda tarafından kullanılmaktadır.

2023’te Rusya Hava Kuvvetleri’ne bağlı bir Su-27 savaş uçağı Karadeniz’de uçan bir MQ-9’un kuyruğuna çarpmıştır. MQ-9, pervanesinin hasar alması sebebiyle düşmüştür.

6) General Atomics MQ-20 Avenger (Predator-C)

MQ-9 Reaper’ın bir üst modeli olan Avenger‘a, bir turbofan motor tarafından güç verilmektedir. Tasarımında dahili gizli silah depolama özelliği bulunmaktadır. Bu bölmede lazer güdümlü bombalar taşınabilmektedir. General Atomics Aeronautical Systems tarafından tasarlanan Avenger üzerinde F-35 savaş uçaklarında yer alan elektrooptik hedefleme sistemi bulunmaktadır. Toplam 9 adet üretilen sistem yaklaşık 20 saat havada kalabilmektedir.

7) CAIG Wing Loong II

Çinli Chengdu firması tarafından üretilen sistem ilk uçuşunu 2017 yılında gerçekleştirmiştir. BAE tarafından işletilen bazı Wing Loong II insansız hava araçları Libya’da kullanılmış ve Ulusal Mutabakat Hükümeti güçleri tarafından imha edilmiştir. Sistem ayrıca Yemen’de Suudi Arabistan tarafından kullanılmıştır. Diğer kullanıcı ülkeler ise Pakistan, Mısır ve Nijerya’dır.

8) CASC Rainbow CH-5

CASC Rainbow serisinin son versiyonu olan CH-5 Çin tarafından üretilmiştir. Tek seferde 16 adet füze taşıyabilen sistem 60 saatlik havada kalma süresiyle ön plana çıkmaktadır. Özellikleri tam olarak bilinmeyen bir motor kullanan hava aracının Reaper’ın muadili olduğu belirtilmiştir. Ayrıca neredeyse yarı fiyatına mal edildiği bilinmektedir. Bununla birlikte kullanılan motorun oluşturduğu dezavantaj ise irtifanın Reaper’a göre daha düşük olmasıdır.

9) General Atomics MQ-1C Gray Eagle

General Atomics Aeronautical Systems tarafından geliştirilen Gray Eagle, MALE sınıfı bir silahlı insansız hava aracıdır. Sistem, RQ-5 Hunter silahlı insansız hava aracının yerini alması amacıyla geliştirilmiştir. İlk uçuşunu 2004 yılında gerçekleştiren SİHA, 2009 yılında ABD’de envantere alınmıştır. Toplam 204 adet üretilen sistem, MQ-1 Predator modelinin gelişmiş versiyonudur.

10) IAI Eitan (Heron TP)

Israel Aerospace Industries (IAI) tarafından üretilen Eitan, MALE sınıfında bir insansız hava aracıdır. İhracat versiyonu Heron TP olarak adlandırılan sistem Heron modellerinin en yeni versiyonudur. İlk uçuşunu 2004 yılında gerçekleştiren sistemin tüm ihracat modelleri silahsızdır. İsrail tarafından kullanılan versiyonlara ek olarak Almanya, Hindistan ve Yunanistan tarafından Heron modelleri kullanılmaktadır.

Silahlı insansız hava araçları gibi taarruz helikopterlerinin de savunma sanayii için önemli rol üstlendiğini düşünürsek taarruz helikopterleri hakkında detaylı bilgiye sahip olmak için ‘Dünyanın En İyi Taarruz Helikopterleri‘ yazımızı inceleyebilirsiniz.