Çin Seddi Neden Yapıldı?
Çin Seddi‘nin yapılış amacı hakkında anlatılanların bir kısmı yanlış, bazı konular da eksik. Yabancı kaynaklardan öğrendiğimiz ve kendi tarihimiz adına bize öğretilen şey, bu devasa duvarın Türk akınlarını ve göçebe toplulukların geçişini önlemek için yapıldığı yönünde. ‘Çin Seddi neden yapıldı?’ sorusunun en önemli cevabı bu şekildedir. Kuzey yönünden esen rüzgarları engellemek veya Venediklilerden korktukları için değil yani. Bununla birlikte farklı sebepler de var.
Bölgede akınlar sadece Hunlar tarafından gerçekleştirilmiyordu. Moğol saldırıları da vardı. Ayrıca Çinli beyliklerin kendi içlerinde yaşadığı çatışmalar da bulunmaktaydı. Dünyanın Ejderhası olarak bilinen Çin Seddi de o dönemlerde farklı bir yapıya sahipti. Önce bazı bölgelerine hem Türk akınlarından hem de Çin beyliklerini birbirinden koruma amacıyla okçu kuleleri ve burçlar yapılmıştır. Daha sonra bu savunma sisteminin akınları önleyemediği anlaşılınca kuleleri birleştirdiler. Zamanla bu sistem koca bir duvarı oluşturdu. Bu duvarı boydan boya bir yapı haline getiren Çin’in ilk hükümdarı Qin Shi Huang’dır. Çin’in meşhur yeraltı ordusu bu hükümdar döneminde yapılmıştır. Hatta bu hükümdarın o kadar büyük bir mezarı vardır ki, bu yeraltı ordusu o mezarın içinde bulunmuştur.
Çin Seddi Kaç Km Uzunluğunda ve Ne Zaman Yapıldı?
MÖ 2500’lü yıllarda Keops piramidinin yapıldığını düşünürsek, MÖ 403-221 yılları arasında Çin Seddi nasıl yapıldı, taşları nasıl getirdiler diye sormak biraz anlamsız olacaktır. Toplam uzunluğu yaklaşık 8850 km olan duvarın inşası MS 608 yılına kadar devam etmiştir. Bazı kaynaklarda uzunluğun 22.000 km’ye kadar ulaştığı da ifade edilmektedir. MS 17. yüzyıla kadar da eklemeler yapılmıştır. Bu tarihler dikkate alındığında Çin Seddi’nin inşası 2.000 yıldan fazla sürmüştür. Çin Seddi’nin günümüzde görülebilen ve Ming hanedanlığından kalan uzunluğu 2500 km civarındadır. Zaman içerisinde bakımsızlık ve doğa kaynaklı sebeplerden dolayı bir bölümü yıkılmıştır. En-boy-yükseklik konusunda ise bir standardı bulunmamaktadır. Kimi yerlerde 8-8.5 metre yüksekliğe çıkarken kimi yerlerde 1.5-2 metreye kadar düşmektedir. Bunun sebebi arazinin engebeli oluşudur. Ayrıca Çin Seddi’nin en yüksek noktası ise deniz seviyesinden yaklaşık 1525 m yüksekte bulunmaktadır. Duvarın dezavantajı ise çok sayıda askere ihtiyaç duymasıydı. Bu yapıyı korumak için neredeyse her 200 metrede bir bulunan kulelere askerler yerleştirmek gerekiyordu.
Çin Seddi’nin Yapılış Amacı
Çin Seddi tamamen savunma amaçlı yapılan bir yapı değildir. Bu kadar uzun bir yapıyı hiçbir Türk müdahalesi olmadan yapmak çok gerçekçi değil. Duvar yüksekliklerinin yer yer çok düşük seviyelere düşmesi, atlı birliklerin sadece geçişini yavaşlatıyordu. Yoksa duvarın en yüksek yeri bile olsa, Türkler için aşılamaz bir duvar değildi. Özellikle Hunların Çinlilerden daha güçlü olduğu dönemlerde Çin sarayları Türkler tarafından basılmıştır.
Türk akınlarının ve göçebe toplulukların geçişinin engellenmesi için yapıldığının ispatı olarak duvarın kuzey bölgesine bakan kısımlarının daha yüksek ve daha geniş olması söylenebilir. Bu dev yapının inşa sebepleri arasında Türk ve Moğol akınlarından farklı olarak başka etmenler de vardı. Bunlardan en önemlisi, beylikler savaşının artık bittiği ve Çin’in tek yönetim halinde toplandığını göstermekti. Bunun yanında suçluların ülkeden kaçışlarını önlemek ve zulüm gören Çinlilerin Hun tarafında yaşayan akrabalarının yanına göç etmesinin önüne geçmek gibi bir amacı da mevcuttu. Çin Seddi aynı zamanda verimli topraklar ile verimsiz arazileri ayıran bir sınır görevi görmektedir. Çinlilerin kültür ve medeniyetlerinin korunması açısından da önemlidir.
Duvarın yapılışının diğer bir amacının da ulaşım ve ticaret olduğu düşünülmektedir. Çünkü duvar üzerindeki yollar o dönemdeki bir arabanın geçebileceği büyüklüktedir. Çin içerisinde bulunan topluluklar arası ticareti canlı tutmak amacıyla da kullanılıyor olma ihtimali bulunmaktadır. Fakat hadi şunu yapalım da 2000 sene sonra turistler gelsin memleket döviz kazansın dediklerini sanmıyoruz.
Güven duygusu da önemli bir etken. Basit bir dille anlatmak gerekirse evde sokaktakinden daha güvendeyizdir. Bu duvarlar da Çin halkının kendini güvende hissetmesi açısından önemlidir. Her ne kadar Çin’e ait muhteşem bir eser olsa da Türk insanının savaşçı özelliğini yansıtan bir yapı olmasıyla da değerlidir. Türklerin dünya tarihinde oynayacağı önemli rolün ilk adımlarından biri olan ‘Baideng Savaşı‘ hakkındaki araştırmamızı da inceleyebilirsiniz.