En İyi Araç Üstü 155 mm Obüs Sistemleri
Muharebe alanlarındaki manevra hızı ve ateş gücü, orduların başarısında kritik bir rol oynamaktadır. Bu sebeple araç üstü 155 mm obüs sistemleri, hem yüksek manevra kabiliyetleri hem de etkili ateş destekleriyle ön plana çıkmaktadır. Günümüzün gelişmiş tekerlekli platformları üzerine entegre edilen bu obüsler, hızlı konuşlanma ve geri çekilme yetenekleri sayesinde muharebelerde vazgeçilmez unsurlar haline gelmiştir. Bu makalede, en iyi araç üstü 155 mm obüs sistemlerini ve savaş sahasındaki avantajlarını detaylı bir şekilde inceliyoruz:
ARCHER
1995 yılında başlayan proje kapsamında İsveç ve Norveç 24’er adet obüs sipariş etmiştir. Fakat proje gecikince Norveç siparişini iptal etmiş, İsveç ise 2013 yılında 4 adet obüsten oluşan pilot kafileyi teslim almıştır. 2016 yılında seri üretimine başlanan Archer obüsünden İsveç envanterinde 26 adet bulunmaktadır. Birim maliyetinin 4.5 milyon dolar civarında olduğu düşünülen bu obüslerden 8 adetinin Ukrayna’ya gönderildiği biliniyor.
BAE Systems tarafından üretilen 155 mm Archer obüsü Volvo A30D araç üzerine entegre edilmiştir. Yardımcı silah olarak kabin üzerine monteli M151 Protector uzaktan kumandalı silah sistemi mevcuttur. Araçta mürettebatın bulunduğu kabin ve motor bölmesi zırhlıdır. Kabin, mermi ve parçalanmaya karşı dayanaklı camlarla kaplıdır. Operasyon esnasında bir mühimmat ikmal aracı ve bir destek aracı eşlik etmektedir.
Archer, otomatik magazin sisteminde 21 adet mühimmat taşır. 20 tane mühimmat ve 18 adet barut ise yeniden yükleme amacıyla sistemde bulunmaktadır. Obüsün menzili Nexter mühimmatları ile 35 km’dir. Fakat Raytheon/Bofors XM982 Excalibur mühimmatıyla menzilin 60 km’ye çıkarıldığı belirtiliyor. Obüs, A400M nakliye uçakları ve demiryolu vasıtasıyla taşınabilmektedir. Yükseliş açısı 0-70, yana dönüş açısı -85,+55 derecedir. Ayrıca namlu 360 derece dönebilmektedir.
Araç üzerinde 7.62 mm Protector silah sistemi monteli iken sistemin yüksekliği 3.9 m olmaktadır. Namlu en dik pozisyondayken yükseklik 10.4 m’dir. Obüsün dakikada 8-9 atış yapılabilmesi mümkündür. Mermi doldurma işlemi ise mühimmat aracı ile 8 dakikada gerçekleşmektedir. Ayrıca bu işlemin gerekirse manuel olarak da yapılabileceğini belirtelim. Araç durduktan sonra atışa hazır hale gelmesi ve atış sonrası harekete geçme süresi 20’şer saniyedir. Obüs, eş zamanlı vuruş MRSI (Multiple Rounds Simultaneous Impact) yapma amacıyla farklı yörüngelerde 30 saniyede 6 atış yapma yeteneğine sahiptir.
Archer’ın manevra kabiliyetinin artırılması ve daha fazla faydalı yük taşıyabilmesi amacıyla 8×8 versiyonu geliştirilmiştir. 8×8 araç üzerine monteli versiyon Rheinmetall MAN kamyon üzerine entegre edilerek sergilenmiştir. İsveç bu sistemden de 24 adet tedarik etmeyi planlıyor.
ATMOS
İsrail firması Soltam Elbit Systems tarafından üretilen Atmos, 155 mm 52 kalibre silah sistemine sahiptir. Obüs, Çek Cumhuriyeti üretimi olan Tatra T815 VVN model araç üzerine montelidir. Silah sistemi manevra kabiliyeti yüksek, hızlı kurulum sağlayabilen ve tüm arazi koşullarında çalışabilen bir kamyona entegre edilmiştir.
Atmos obüsünün geri tepme mesafesi 850 ile 1100 mm arasındadır. Yükseliş açısı 0-70; yana dönüş açısı ise sağa ve sola 25 derecedir. ERFB-BB mühimmatı ile 41 km atış menziline ulaşılabilmektedir. NATO L15 High Explosive mühimmatı ile menzil 30 km, M107 mühimmatı ile menzil 24.5 km’dir. 27’şer adet mühimmat ve barut taşıyabilen sistem ilk atışını 30 saniye içerisinde gerçekleştirebiliyor. 110 saniyeden daha kısa bir süre içerisinde ise 6 adet mühimmat ateşleyip bulunduğu mevziyi terk edebilmektedir.
2004 yılında üretilmeye başlanan Atmos, C130 Hercules uçağı ile taşınabiliyor. Günümüzde Azerbaycan, Kamerun, Tayland, Romanya, Filipinler, Botswana, Rwanda, Uganda ve Zambiya bu sistemi kullanmaktadır. Bununla birlikte Atmos, 2.Karabağ Savaşı’nda aktif olarak Azerbaycan tarafından kullanılmıştır.
Tavsiye İçerik : ‘C-130 ve A400M Nakliye Uçakları Arasındaki Farklar Nelerdir?’
Ayrıca Atmos obüsünün manevra kabiliyeti yüksek, uzun şasi MAN 8×8 kamyon üzerine de yerleştirilebilme imkanı bulunmaktadır.
Tavsiye İçerik : ‘Dünyanın En İyi Ana Muharebe Tankları’
CAESAR
Fransız üretimi olan Caesar obüsü, 6×6 araca monteli 155 mm 52 kalibre silah sistemine sahiptir. İlk modeli Unimog 6×6 U2450 şasi üzerine entegre edilse de sonraki modellerde Renault Sherpa şasisi tercih edilmiştir. Obüs, Fransa dışında Endonezya, Suudi Arabistan, Tayland, Danimarka, Ukrayna ve Fas tarafından kullanılıyor. Belçika, Çekya ve Litvanya’nın da çok sayıda siparişi bulunmaktadır. İhraç edilen modeller talebe göre Unimog U2450L veya 8×8 Tatra 817 şasisi üzerine entegre edilebiliyor. Caesar obüsü, geliştirilen yeni versiyonlarıyla dünyanın en çok talep gören ve ihraç edilen araç üstü 155 mm obüs sistemlerinden biridir. Birim fiyatı 5.5 milyon dolar civarında olan obüs, C-130, A400M, IL76 ve C-17 nakliye uçakları ve tren ile taşınabilmektedir.
18 adet mühimmat taşıyabilen Caesar obüsü uzun menzilli mühimmat ile 40 km, V-LAP mühimmat ile 55 km atış menziline sahiptir. Aracın kabini 7.62 mm silah sistemlerine karşı dayanıklı olacak şekilde tasarlanmıştır. Ayrıca 26 mm kalınlığa sahip kabin camı bulunmaktadır. Sistem ilk atışını 45 saniye içerisinde gerçekleştirebiliyor. Dakikada 6 atış yapabilen obüs 100 saniye içerisinde atış görevini tamamlayıp bulunduğu mevziyi terk edebilmektedir.
Namlu yükseliş açısı 17-66 derece, yana dönüş açısı ise sağa ve sola 17 derece olan sistemin görerek atış senaryosunda yükseliş açısı -3,+10; yana dönüş açısı ise 21 derece sol ve 27 derece sağ olarak belirtiliyor.
Caesar obüsü aktif olarak Güney Lübnan’da barış gücü olarak görev almıştır. Musul’da terör örgütlerine karşı yapılan operasyonlarda, Afganistan’da, Tayland – Kamboçya arasında ve Mali’de Serval operasyonunda yer aldığı da biliniyor. Ayrıca Yemen, Suriye ve Ukrayna’da da görev yapmıştır. Fransa tarafından bağışlanan obüslere ek olarak Danimarka’nın da sahip olduğu 19 adet 8×8 Tatra 817 şasi üzerine monteli Caesar obüsü Ukrayna’ya hibe edilmiştir.
CAESAR NG
6×6 Caesar obüsünün gelişmiş bir versiyonu üzerine çalışma yapıldığı 2022 yılında Nexter tarafından duyurulmuştu. Caesar NG olarak adlandırılan bu versiyonda şasi ve atış kontrol sistemi yazılımı yenilenmiştir. Ayrıca obüse 460 HP dizel motor entegrasyonu sağlanmıştır. Seviye 2 kabin zırhı sebebiyle ağırlık 25 ton seviyesine yükselmiştir. Belçika’nın 28 ve Litvanya’nın 18 adet siparişi Caesar NG versiyonunu içeriyor. Ek olarak Fransa ordusunun da 33 adet siparişi bulunuyor.
Tavsiye İçerik : ‘Tank ve Obüs Arasındaki Farklar Nelerdir?’
8×8 CAESAR
Yüksek seviyede hareket kabiliyeti için geliştirilen ve 8×8 Tatra 817 şasi üzerine monte edilen Caesar obüsü, Tatra V8 410 hp dizel motor ile çalışmaktadır. 12.3 metre uzunluğa, 2.8 metre genişliğe ve 3.1 metre yüksekliğe sahiptir. Kabinin zırhlı ve zırhsız olarak geliştirildiği 2 versiyonu bulunuyor. Bu sebeple sistemin toplam ağırlığı zırh durumuna göre değişmekle birlikte yaklaşık 32 tondur. Ayrıca obüs, 36 adet mühimmat taşıyabiliyor.
Tam otomatik mühimmat yükleme sistemine sahip olan versiyonu 3 kişi; yarı otomatik mühimmat yükleme sistemine sahip olan versiyonu ise 5 kişi ile işletilmektedir. Sistem 1 dakika içerisinde kurulumunu tamamlamakta, 1 dakikada 6 adet mühimmatı ateşlemekte ve 1 dakikada bulunduğu mevziyi terk edebilmektedir.
Birim fiyatı 7.5 milyon dolar civarında olan 8×8 Caesar Airbus A400M, Boeing C17 Globemaster III veya Ilyushin II-76 nakliye uçakları ile taşınabilmektedir. Çekya’nın 62 adet siparişi 8×8 Tatra üzerine entegre olan versiyonu içeriyor.
NORA B-52
Sırbistan tarafından geliştirilen 155 mm 52 kalibre Nora B-52 silah sistemi, SMilitary Technical Institute Belgrad tarafından tasarlanmış ve Yugoimport firması tarafından üretilmiştir. 1954 yılında Yugoslavya’da tasarlanan Nora B-52, araç üzerine monteli ilk silah sistemlerindendir. Günümüzde Sırbistan, Myanmar, Kenya, Bangladeş ve Güney Kıbrıs tarafından kullanılmaktadır. Ayrıca Cezayir’in de 54 adet siparişi bulunuyor.
Birçok modeli üretilen bu obüsün en güncel versiyonları K-I, M21, NG ve K2 olarak gösterilebilir. Model isimlerinde yer alan K işareti Kamaz şasiyi, M işareti ise MAN şasiyi belirtir. Nora B-52 obüsleri dakikada 4 atım gerçekleştirebilmektedir. Bu obüslerin menzili genel olarak ERFB mühimmat ile 32.5, ERFB BB mühimmat ile 41.5 ve V-LAP mühimmat ile 52 km seviyesindedir. Namlu yükseliş açısı, namlu aracın arkasına dönük pozisyonda iken -5,+65; namlu kabin üzerinde iken +20, +65 derece aralığındadır. Namlu yana dönüş açısı ise sağa ve sola 30 derece olacak şekilde tasarlanmıştır.
Nora B-52 obüsleri, 90 saniyeden daha kısa bir sürede atış hazır hale gelebilmektedir. Normal namlu ile namlu servis ömrü 1000 EFC, otofretaj işlemi uygulanmış namluyla ise 1500 EFC’dir. Toplam 36 adet mühimmat taşıyabilen K-I ve M21 versiyonlarında 12 adet mühimmat otomatik yükleme sisteminde, 12 adet mühimmat ise magazinde konumlanmıştır.
NORA B-52 NG
Yeni nesil Nora B-52 obüsü ile tam otomatik mühimmat yükleme sistemine 30 adet mühimmat yüklenebilmektedir. 6 adet mühimmat ise barutlarıyla birlikte araç üzerinde konumlandırılmıştır. Ayrıca bu versiyonda MRSI yeteneği sayesinde 30 km’ye 3 adet mühimmat eş zamanlı ateşlenebilmektedir.
MGS-25 ALEKSANDAR
MGS-25 Aleksandar yüksek ateşleme kabiliyetine, lazer güdümlü uzun menzilli mühimmata, daha az sayıda mürettebat ve yeni otomatik fonksiyonlara sahiptir. NORA B-52 obüsünün K2 modelinin yeniden adlandırılmış versiyonu olan MGS-25 Aleksandar, otomatik besleme sisteminde 12 adet atışa hazır mühimmat bulundurmaktadır. Ayrıca 12 adet mühimmat ise kabin kısmının arkasında bulunan mühimmat deposuna yerleştirilmiştir. Atım hızı 6 adet/dk olan sistem standart mühimmat ile 32.5 km, VLAP mühimmat ile 56 km menzile sahiptir. 23 ve 25 litrelik yanma odası bulunan versiyonları mevcuttur. 25 litrelik hazne sayesinde 70 km menzile ulaşılabilmektedir. 3 kişilik mürettebata sahip olan Aleksandar, görevli ekip tarafından 100 metre mesafeden uzaktan kontrol edilebilmektedir. Personel eğitiminin zaman alması ve eğitim maliyetleri göz önüne alındığında 3 kişilik bir ekibin obüsü yönetebilmesi oldukça değerlidir.
MGS-25 Aleksandar yaklaşık 27 ton ağırlığa sahiptir. Şasinin ön ve arka kısımları seviye 2 zırh, yan kısımlar ise seviye 1 zırha sahiptir. Talebe göre farklı kamyon şasileri üzerine entegrasyonunun sağlanması mümkündür. 60 saniyede atışa hazır hale gelebilen bu obüsün MRSI yeteneği sayesinde 25 km’ye 4 adet mühimmat eş zamanlı ateşlenebilmektedir.
NORA B-52’nin tüm versiyonlarında mühimmat yükleme sistemi tam otomatiktir. Obüsün bulunduğu mevziden ayrılmadan atış görevine devam edebilmesi için her yöne atış yapılmasını sağlayan 4 adet hidrolik ayak bulunmaktadır. NORA B-52 obüsünün bu özellikleri diğer 155 mm araç üstü obüslerle kıyaslandığında oldukça önemlidir.
ZUZANA
Slovakya üretimi olan Zuzana, 8×8 Tatra kamyon üzerine montelidir. Zuzana’nın en belirgin özelliği; namlunun, taretin birbirinden tamamen ayrılmış 2 bölümü arasına harici olarak monteli olmasıdır. Bu sayede mürettebatın ve otomatik doldurma sisteminin potansiyel mekanik tehlikelerden korunması sağlanır. Ayrıca mürettebat, atış esnasında yayılan gazlardan da korunmuş olur.
45 kalibre ve 52 kalibre olmak üzere Zuzana 2000 ve Zuzana 2 adında 2 versiyonu bulunan obüsün her iki tipinde de namlu yükseliş açısı -3.5 ve +70 derece arasındadır. Ayrıca 40 adet mühimmat taşıma kapasitesine sahiptir. Zuzana 2’de, 360 derece dönebilen taret bulunmaktadır. Fakat atışlar -60 ve +60 derece arasında yapılır. Max. atış menzili ERFB-BB ile Zuzana 2’de 41 km, VLAP ile 50 km‘dir. Zuzana 2000’de ise max. menzil 39.6 km’dir. Ayrıca Zuzana 2000 otomatik modda dakikada 6 atış yapabiliyorken Zuzana 2’nin dakikadaki atım sayısı 5’tir.
Zuzana 2, Ukrayna ve Slovakya tarafından kullanılmaktadır. Daha önce Yunanistan’ın envanterinde bulunan 12 adet Zuzana 2000 ise Güney Kıbrıs’a satılmıştır. 8×8 Tatra 817 şasi üzerine entegre edilen Zuzana 2’nin birim maliyetinin 5.75 milyon dolar seviyesinde olduğu tahmin ediliyor.
G6 RHINO
G6 Rhino 6×6 araç üzerine monteli 155 mm obüs, Güney Afrikalı Denel firması tarafından üretilmektedir. Şasi mayın korumalıdır. Standart mühimmatla 30 km, HE-BB ile 39 km, V-LAP ile 52.5 km atış menziline sahiptir. Dakikada 4 atış yapabilen sistemde 47 adet mermi ve 50 adet barut taşınabilmektedir. Namlu yükseliş açısı -5 ile 75 derece arasındadır. Ayrıca yana dönüş açısı sağa ve sola olmak üzere 80 derecedir. Obüs Umman, B.A.E ve Güney Afrika tarafından kullanılmaktadır.
Yapılan çalışmalar sayesinde G6-52 modelinde menzil 70 km‘ye artırılmış ve mürettebat sayısı 5’e düşürülmüştür. Ayrıca G6-52, dakikada 8 atış yapabilmektedir. Obüste Magirus Deutz FL413 525 HP hava soğutmalı dizel motor kullanılmaktadır. Obüsün birim maliyetinin 3.3 milyon dolar seviyesinde olduğu tahmin ediliyor.
DENEL T5-52
T5-52, Güney Afrikalı Denel firması tarafından üretilen ve 8×8 Tatra 815-7 model araç üzerine monteli 155 mm 52 kalibre silah sistemidir. Hindistan’ın potansiyel ihtiyaçlarını karşılamak üzere geliştirilen obüs, yarı otomatik doldurma sistemine sahiptir. Ayrıca 30 mühimmat ve 30 barut taşıma kapasitesi vardır. Bunların 6’sı atışa hazır pozisyonda olup 24 adedi magazinde bulunmaktadır. 3 km’ye kadar görerek atış yapılabilmesi mümkündür.
Etkili menzil Base Bleed mühimmat ile 42.5 km, V-LAP ile 55 km‘dir. Bununla birlikte sistem dakikada 6 atış yapabilmektedir. Namlu yükseliş açısı 3 ile 72 derece arasındadır. Bulunduğu mevzide herhangi bir manevra yapmadan, arka tarafta ve yanlarda bulunan mahmuzlar sayesinde 360 derece atış yapabilmektedir.
NORINCO SH-1
Çinli Norinco firması tarafından ihracat amacıyla geliştirilen SH-1, 6×6 araç üzerine monteli 155 mm obüs sistemidir. Hollow Base mühimmat ile yapılan atışlarda menzil 30 km, V-LAP ile 53 km’dir. Ayrıca sistemde 25 adet mühimmat taşınmaktadır. Norinco’nun kendi üretimi olan mühimmatları ve Rus Krasnopol mühimmatını da ateşleyebilmektedir. Obüs, NATO mühimmatlarının kullanılması için de uygundur.
SH-1’in namlu yükseliş açısı 70 derece; yana dönüş açısı ise sağa ve sola 20 derecedir. Dakikada 4-6 atış yapabilen sistemin üzerinde 12.7 mm makinalı tüfek mevcuttur. Wanshan WS5252 kamyon üzerine entegre edilen sistem Pakistan, Myanmar ve Kamboçya tarafından kullanılmaktadır.
MKE YAVUZ
Türkiye’de MKE AŞ tarafından üretilen MKE Yavuz obüsü 18 adet mühimmat taşıma kapasitesine sahiptir. Kabin üzerinde 12.7 mm makinalı tüfek sistemi mevcuttur. Yarı otomatik mermi doldurma sistemine sahip olan araç komple zırhlı olarak tasarlanmıştır. Tahrik sistemi ise 440 HP dizel motordan oluşmaktadır.
MKE Yavuz 155 mm obüs sistemi, NATO standartlarına uygun tüm mühimmatları atabilmektedir. Bu silah sistemi ile Panter obüsünün manevra kabiliyeti daha yüksek olan versiyonuna geçiş yapılabilmesi amaçlanmıştır. Obüs, M107 (HE) mühimmatı ile 18 km, M549A1 (HE) mühimmatı ile 30 km, MOD274 mühimmatı ile 40 km üzeri atış menziline sahiptir. Ek olarak yana dönüş açısı sola ve sağa 300 milyem; max. yükseliş 1165, min. yükseliş -53 milyemdir.
Sistem 1 dakikada atışa hazır hale gelmekte, 1 dakikada 4-6 atım yapabilmekte ve 1 dakikada bulunduğu mevziyi terk etmektedir.
EVA
Slovakya’nın 2015 yılında tanıtımını gerçekleştirdiği EVA obüsü Konstrukta Defence şirketi tarafından geliştirilmiştir. İlk etapta 6×6 Tatra 815 kamyon üzerine monte edilen sistem daha sonra 8×8 şasiye entegre ediliyor. Obüs, ERFB-BB mühimmat ile 41 km, V-LAP ile 50 km max. menzile sahiptir. Silah sisteminin yükseliş açısı -3.5 derece ve +75 derece arasındadır. Yana dönüş açısı ise sağa ve sola 60 derecedir.
Geliştirme aşamasında Zuzana 2’den faydalanılan EVA, ilk dakikada 5 adet mühimmat; sonraki 2 dakikada ise 9 adet mühimmat ateşlemektedir. Ayrıca otomatik magazin sisteminde 12 adet atışa hazır mühimmat bulunmaktadır. 12 adet mühimmat ise mühimmat dolabında yer almaktadır. Art arda ateşlenen birkaç mühimmatın aynı anda hedefi vurmasını sağlayan MRSI özelliği bu obüste de mevcuttur.
TYPE 19
Japonya’ya ait FH70 çekili obüslerinin yerini alması amacıyla Japan Steel Works tarafından 2011 yılında tasarlanan Type 19 resmi olarak 2019 yılında tanıtılmıştır. Japon Savunma Bakanlığı tarafından 7 adet obüs eğitim amacıyla tedarik edilmiştir.
Sistemin standart HE-FRAG mühimmat ile 30 km, RAP mühimmat ile 38 km menzili bulunmaktadır. Atım hızı dakikada 6 mühimmattır. 5 kişi tarafından yönetilen sistemde 3 personel kabin içinde, 2 personel aracın orta kısmında konumlanmaktadır. Type 19’da personel için zırh yapısı bulunmamaktadır. Yardımcı savunma silahı ise entegre edilmemiştir. Ek olarak 8×8 MAN HX77 kamyon üzerine entegre edilen sistemde MAN DF2066 LF34 dizel motor bulunmaktadır.
2S22 BOGHDANA
Ukrayna’ya ait Kramatorsk Heavy Duty Machine Tool Building firması tarafından 2015-2018 yılları arasında tasarlanan ve KhTZ firması tarafından üretilen 1 adet Boghdana 2022 yılında hizmete alınmıştır. Tasarımda Ukrayna menşeili KrAZ-6322 kamyon kullanılmıştır. HEIAP mühimmat ile 40 km, RAP mühimmat ile 60 km max. menzile sahiptir. Atım hızı dakikada ortalama 6 adettir.
Obüsün 2023 yılının Ocak ayında seri üretimine başlandığı Ukrayna Savunma Bakanı tarafından açıklanmıştır. Üretilen 1 adet prototipin Rusların eline geçmemesi için imha edilmesi düşünülse de ilerleyen aşamada sahada aktif olarak kullanılmıştır. Bununla birlikte sistemde yaklaşık 400 HP gücünde motor kullanıldığı bilinmektedir.
DITA
Çekya tarafından geliştirilen DITA, daha önce yine Çekya tarafından üretilen DANA M2 152 mm araç üstü obüs sisteminin gelişmiş versiyonudur. 155 mm 45 kalibre DITA obüsü, HE-BB mühimmat ile 39 km‘ye kadar atış menziline sahiptir. Tam otomatik mühimmat yükleme sisteminde 40 adet atışa hazır mühimmat bulunmaktadır. Atım hızı dakikada 6 mühimmattır. Silah sistemi yükseliş ekseninde -3 ve +70 derece aralığında, yatay eksende ise sağa ve sola 60 derece hareket kabiliyetine sahiptir.
Excalibur Army şirketi tarafından üretilen DITA’nın en önemli özelliği sürücü ve komutandan oluşan yalnızca 2 kişilik bir mürettebata sahip olmasıdır. Bu durum kulenin tamamen otonom olması ve topun üst düzey otomasyona sahip olması ile sağlanmıştır. Ekibin yer aldığı kabinin balistik koruması Seviye 1’dir. Kabinde NBC filtreleme sistemi de bulunmaktadır. Ayrıca acil durumlarda silah sisteminin kullanılabilmesi için taret içerisinde 1 kişinin görev alabileceği alan yer almaktadır.
DITA’nın sahip olduğu on-board atış kontrol sistemi (OCS) sayesinde navigasyon görevi gerçekleştirilir. Ayrıca silah sisteminin otomatik olarak yönlendirilmesi ve mühimmat yönetimi sağlanmaktadır. 8×8 Tatra kamyona entegre edilen sistemde T3C-928-90 model motor bulunmaktadır.
MORANA
Çekyalı Excalibur Army şirketi tarafından geliştirilen bir diğer 155 mm araç üstü obüs sistemi olan Morana ilk olarak 2022 yılında Fransa’da gerçekleştirilen Eurosatory fuarında tanıtılmıştır. 3 kişilik mürettebatı olan obüsün kabin koruması Seviye 2’dir. Kabinde NBC filtreleme sistemi de bulunmaktadır. Tam otomatik silah sistemine sahip olan Morana 41 km max. menzile sahiptir. Atım hızı dakikada 6 mühimmattır. Tam otomatik mühimmat yükleme sisteminde 40 adet atışa hazır mühimmat bulunmaktadır. Ek olarak 5 adet mühimmat ise tarette depolanmış vaziyettedir.
Morana’nın sahip olduğu on-board atış kontrol sistemi (OCS) sayesinde navigasyon görevi gerçekleştirilir. Ayrıca balistik hesaplama silah sisteminin otomatik olarak yönlendirilmesi ve mühimmat yönetimi sağlanmaktadır. Bununla birlikte 8×8 Tatra 815-7 kamyona entegre edilen sistemdeki tüm akslar yönlendirilebilir özelliğe sahiptir.
Morana’da otomatik topçu modülüne güç sağlayan bir yardımcı güç ünitesi vardır. Böylece obüs, ana motor kapatıldığında veya hasar gördüğünde ateş edebilmektedir. Obüs üzerinde uzaktan kontrol edilebilen 12.7 x 99 mm silah sistemi mevcuttur. Bu sistemi, kabinin arka koltuğunda oturan görevli personel yönetmektedir.
Dünyanın en iyi araç üstü 155 mm obüs sistemleri geliştirilmeye devam etmektedir. Bu sebeple araç üstü 155 mm obüs sistemleri arasına her geçen gün bir yenisi eklenmektedir. Tüm bu obüslere ek olarak Birleşik Krallık tarafından geliştirilen M777 Portee, İsrail tarafından geliştirilen Sigma ve Türkiye tarafından ASFAT ana yükleniciliğinde geliştirilen ARPAN 155 mm obüs sistemlerine ait projeler devam etmektedir.
Dünyadaki en iyi saldırı helikopterlerini incelemek ve saldırı helikopterlerinin geldiği son aşamayı görmek için ‘Dünyanın En İyi Taarruz Helikopterleri’ başlıklı yazımızı da inceleyebilirsiniz.
