Dünyanın En İyi Ana Muharebe Tankları

Tanklar, kara birliklerine ait taarruz potansiyelinin en önemli unsurlarındandır. Özellikle ikinci dünya savaşında etkili olan ve günümüzde de etkinliğini sürdüren ana muharebe tankları, dünyanın en önemli ordularının vazgeçilmezi haline gelmiştir. Bir ana muharebe tankı (AMT), cephe içerisinde piyadelerle birlikte hareket etmesinin yanı sıra sahip olduğu teknolojilerin gelişmesi sayesinde ayrı bir birlik halinde de görev alabilmektedir. Zırh ve koruma sistemleri, silah sistemleri, güç grubu ve elektronik sistemlerde yapılan iyileştirmeler sayesinde ilerleme sağlanmıştır. Bu makalede, dünyanın en iyi ana muharebe tanklarının teknik özelliklerini ve teknolojik yeniliklerini inceliyoruz:

LECLERC

Leclerc Ana Muharebe Tankı, Fransız Nexter (eski adıyla GIAT) şirketi tarafından üretilmiştir. 1992 yılında Fransız ordusunun envanterine giren tank için 406 adet sipariş verilmiştir. Günümüzde Fransız kara kuvvetleri envanterinde yaklaşık 200 adet Leclerc tankı aktif olarak görevdedir. Ayrıca bu tanklar sürekli olarak modernizasyon programlarına tabi tutulmaktadır. Tankın bir diğer kullanıcısı ise BAE’dir. BAE versiyonları çöl koşullarına özel olarak tasarlandığından bazı ek donanımlara sahiptir. Yaklaşık 390 adet Leclerc tankı bulunan BAE bu tankların 80 adedini Ürdün’e hibe etmiştir. Birim maliyeti yaklaşık 16 milyon Euro olan tanka Hırvatistan, Hindistan ve Ukrayna da ilgi göstermektedir.

Silah Sistemleri

GIAT üretimi CN 120-26 tank topuna sahip olan Leclerc, dakikada 10-12 atım gerçekleştirebiliyor. 3 km menzili olan tank, 1.5-2 km uzaklıktaki 6 adet hedefe 1 dakika içinde %95 isabet oranıyla angaje olabilmektedir. Tankta namlu çıkış hızı 1790 ve 1100 m/sn olan APFSDS ve HEAT mühimmatı kullanılabiliyor. Otomatik mermi doldurma sistemi sayesinde mürettebat sayısı 3 kişiye düşürülmüştür.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

Fransız Leclerc Ana Muharebe Tankı, 5 ileri ve 2 geri vitesten oluşan SESM ESM 500 tam otomatik şanzımana sahiptir. Bu sistem, 2500 rpm’de 1500 hp güç üreten bir SACM V8X-1500 Hyperbar motorla entegre edilmiştir. Hyperbar sistemi, ana motor kapatıldığında tüm sistemlere güç sağlayan bir yardımcı güç birimini içerir. Tankta ayrıca turboşarj görevi gören küçük bir Turbomeca TM-307B gaz türbini yardımcı güç ünitesi bulunmaktadır. BAE versiyonları 2700 rpm’de 1500 hp güç üreten MTU 883 V-12 dizel motora sahiptir. Hidropnomatik süspansiyon sistemi bulunan aracın güç grubu arazi koşullarında 30 dakikada değiştirilebiliyor.

NATO müttefikleri arasında yaygın olarak kullanılan Leopard 2 serisi tanklara göre lojistik avantajı daha düşüktür. Bununla birlikte manevra kabiliyeti yüksek ve tepki süresi kısadır. Kosova, Lübnan ve Yemen’de görev yapan tankın en önemli özelliği asimetrik kule yapısına sahip olmasıdır.

Zırh ve Koruma Sistemleri

Modüler kompozit zırha sahip olan Leclerc Ana Muharebe Tankının gerektiğinde reaktif zırh blokları ile koruma seviyesi artırılabilmektedir. Tank, yüksek hassasiyetli roketlere ve kinetik enerjili delici mühimmatlara karşı dirençlidir.

Elektronik Sistemler

Leclerc, karmaşık elektronik sistemleri sebebiyle birim maliyeti ve bakım masrafları yüksek olan bir tanktır. Ayrıca en gelişmiş dijital atış kontrol sistemlerinden birine sahiptir. Atış kontrol sistemi, hedefin açısal konumunu ve hızını 0.1 mrad hassasiyetle hesaplamaktadır. Termal görüş kamerası, lazer mesafe ölçer, otomatik hedef tespit, teşhis, tanıma ve bilgisayarlı hedef takip sistemi ile donatılmış olan Leclerc, hareket halindeyken maksimum doğrulukla ateş edebiliyor.

MERKAVA MK 4

2004 yılında İsrail tarafından hizmete alınan Merkava Mk 4 Ana Muharebe Tankı, MANTAK tarafından geliştirildi. Yalnızca İsrail ordusu envanterinde bulunan tank 360 adetten fazla üretilmiştir. Merkava Mk 4 tankı komutan, nişancı, yükleyici ve sürücüden oluşan 4 kişilik bir mürettebata sahiptir. İbranice’de savaş arabası anlamına gelen Merkava’nın 5.85 milyon dolar birim maliyete sahip olduğu tahmin ediliyor.

Silah Sistemleri

120 mm MG253 silah sistemi sayesinde HEAT, APFSDS mühimmatı ve güdümlü tanksavar füzeleri (LAHAT) ateşlenebilmektedir. Tank aynı zamanda, 10 adedi elektrikli yarı otomatik magazin sisteminde yer alan toplam 48 adet mühimmatı taşıma kapasitesine sahiptir. Yardımcı silah olarak 1 adet 7.62 ve 1 adet 12.7 mm makineli tüfek entegre edilebilmektedir.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

Oldukça ağır bir tank olan Merkava 4’ün sahip olduğu hidropnömatik süspansiyon sistemi, engebeli arazide hız ve manevra avantajı sağlamaktadır. Tankın daha önceki versiyonlarında tecrübe edilen yetersiz güç sorunu da General Dynamics tarafından üretilen 12 silindirli GD 883 motoru ve MTU tarafından üretilen motor bileşenleri sayesinde çözülmüş durumda.

Zırh ve Koruma Sistemleri

Tankın motoru, gerektiğinde zırh görevi görmesi ve mürettebatı koruması amacıyla önde konuşlandırılmıştır. Mühimmat deposu ise mürettebattan ayrı bir bölmeye yerleştirilmiştir. Bazı anti-tank mühimmatları, oluşturdukları yüksek ısı ile hem zırhı delmekte hem de sıcaklığı yükselterek tank personelini saf dışı bırakmaktadır. Merkava Mk-4, bu tür anti-tank mühimmatlarına karşı seramik takviyeli zırh koruması en iyi olan tanktır. Taretin üstünde bulunan zırh sayesinde mürettebatın insansız hava aracı saldırılarına karşı korunması da sağlanır. Ayrıca Merkava Mk 4, dünyanın personel kaçış bölmesine sahip tek tankıdır. Patlayıcı reaktif zırh (ERA) panelleri, RPG ve güdümlü tanksavar silahlarına karşı ekstra koruma sağlamaktadır.

Merkava Mk 4 serisi, Trophy aktif koruma sistemi sayesinde Meil Ruach versiyonuna yükseltilmiş ve bu tanklar 2011 yılında İsrail ordusu envanterine alınmıştır. Merkava Mk 4 Meil Ruach dünyanın aktif koruma sistemine sahip ilk tankıdır. Trophy aktif koruma sistemi, RPG roketleri dahil olmak üzere herhangi bir HEAT tehdidini tanktan 10-30 metre uzakta engelleyebiliyor. 2023 yılında İsrail ordusu envanterine alınan Merkava Mk 4 Barak tankları ise geliştirilmiş bir Trophy aktif koruma sistemi ile donatılmıştır.

Elektronik Sistemler

Merkava Mk 4 ana muharebe tanklarında oluşabilecek bir yangının yayılmasının önüne geçmek için hidrolik sistemler yerine elektrikli sistemler tercih edilmiştir. Merkava Mk 4 serisi Meil Ruach versiyonunda F-35 Lightning II savaş uçağında da kullanılan Helmet Mounted Head-up Display özelliği bulunmaktadır. Bu sistem sayesinde mürettebat, tank etrafına yerleştirilmiş kameralar ile tank kulesinin kapağını açmadan 360° çevre görüntülemesi gerçekleştirebiliyor. Merkava Mk 4 Barak tankları ise artırılmış durumsal farkındalık için 360° dönebilen gece/gündüz görüş kamerası, tank komutanı için kask üstü ekran, elektronik harp yetenekleri ve gelişmiş sensörlere sahiptir.

T-14 ARMATA

T-14 Armata, Rusya tarafından üretilen 5. nesil Ana Muharebe Tankıdır. Ural Design Bureau of Transport Machine-Building tarafından geliştirilen sistem, 2022 yılı itibariyle 7.1 milyon dolar birim maliyete sahiptir. Günümüze kadar 20 adetten fazla T-14 Armata Ana Muharebe Tankı Rus ordusuna teslim edilmiştir. Fakat tankların seri üretimi, yüksek maliyetleri nedeniyle ertelenmiş durumda. 4 Mart 2024’te Rostec CEO’su Sergey Chemezov, T-14 Armata’nın Rus ordusu hizmetine girdiğini belirtse de şu anda hizmette olan T-90 tanklarının yerini almayacağını da ifade etmiştir.

Silah Sistemleri

Tankın ana silahı daha önceki Rus tanklarında bulunan 125 mm çapındaki 2A46 yivsiz toptur. Ana silah sisteminde namlu çıkış hızı 1980 m/s olan APFSDS mühimmat kullanılıyor. Ek olarak parçacık tesirli mühimmat (HE-FRAG) ve güdümlü tanksavar füzeleri (ATGM) de ateşlenebilmektedir. Bu topun en belirgin özelliği duman tahliye özelliği olmamasıdır. Ayrıca dakikada 10-12 atış yapabilen bu top, 5 km uzaklıktaki bir zırhlı aracı delebiliyor. Yardımcı silah olarak 1 adet 12.7 mm ve 1 adet 7.62 mm makineli tüfek bulunmaktadır. Ana silah dahil tüm silahlar uzaktan kumanda ile kontrol edilmektedir.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

T-14 Armata, 1500 hp ChTZ 12H360 (A-85-3A) 12 silindirli, turboşarjlı dizel motor ile çalışmaktadır. 8 ileri otomatik vitese sahip olan tankta 7 adet portör tekeri kullanılmıştır.

Zırh ve Koruma Sistemleri

İnsansız bir tarete sahip olan tankta mürettebat ön taraftaki 3 kişilik zırhlı kapsül içinde bulunmaktadır. Giriş ve çıkış gövdenin ön kısmında bulunan 3 adet kapaktan sağlanır. T-14 Armata’nın gövdesi çelik, seramik ve kompozit malzemelerden yapılmış modüler bir zırh sistemiyle güçlendirilmiştir. Ana koruyucu zırh, yüksek mukavemetli ve yüksek sıcaklıklara dayanıklı 44S-SV-SH isimli yeni bir çelikten yapılmıştır. Bu malzeme daha önceki tanklarda kullanılan çelikten %15 daha hafiftir. Sistem ayrıca kinetik enerjili mühimmatlara karşı koruma sağlayan Malakhit ERA reaktif zırh ile donatılmıştır. Ek olarak tanktaki nükleer, biyolojik ve kimyasal (NBC) koruma sistemi, otomatik yangın söndürme sistemi ve sis bombası atıcıları mürettebatın hayatta kalma kabiliyetini arttırmaktadır. Tankın düşük siluete sahip olması da düşman ateşine maruz kalma oranını azaltır.

T-14 Armata Ana Muharebe Tankı üzerinde Afganit aktif koruma sistemi bulunmaktadır. Bu sistem 26.5-40 GHz AESA radarı tarafından desteklenmektedir. ATGM, RPG ve roket gibi hedeflere karşı etkilidir. Afganit aktif koruma sistemi için engellenebilir hedefin maksimum hızı 1700 m/s’dir. 4 cepheden de tankı koruyabilen sistemin, yukarıdan gelebilecek tehditlere karşılık veremediği belirtiliyor.

Elektronik Sistemler

Sahip olduğu teknoloji sayesinde gün ışığında gündüz kamerasıyla 7.5 km, gece karanlığında termal kamera ile 3.5 km uzaklıktaki hedefleri belirleyebilmektedir. Komutan ve nişancı için ayrı nişangahlar bulunmaktadır. Tanka yerleştirilen geniş açılı kameralar mürettebat için 360° görüş ve durum farkındalığı sağlar. Tam dijital ağ mimarisine sahip olan tankta yapay zeka tabanlı karar destek mekanizması bulunmaktadır. Bazı tasarım problemleri olsa da dünyanın insansız tarete sahip ilk tankı olarak kayıtlara geçmiştir.

CHALLENGER 3

Challenger 2 tankının modernize edilmiş versiyonu olan Challenger 3 Ana Muharebe Tankı, İngiltere tarafından 2021 yılında tanıtılmıştır. Tank, İngiliz ve Alman ortak girişimi olan Rheinmetall BAE Systems Land (RBSL) tarafından üretilmektedir. 2024 yılı içerisinde saha denemeleri için İngiliz ordusuna tank teslimatı yapılmıştır. 148 adet modernize edilmiş tank teslimatının ise 2027 yılında başlayıp 2030’a kadar devam etmesi öngörülüyor. 1.18 milyar dolar bedel ile gerçekleştirilen modernizasyon projesinde motor ve transmisyon sistemi tamamen güncellenmiştir.

Silah Sistemleri

Tankta 120 mm L55A1 yivsiz top sistemi kullanılmaktadır. Bu sistem, Challenger 2’de kullanılan L30A1’e göre daha etkilidir. Tankın üzerinde bulunan silah sistemi sayesinde DM63 APFSDS, DM11 HE-T (programlanabilir mühimmat) ve standart 120 mm NATO mühimmatı ateşlenebiliyor. Ana silah sistemiyle eş eksenli durumda 1 adet 7.62 mm makineli tüfek ve komutan kupolası üzerinde 1 adet 7.62 mm veya 12.7 mm yardımcı silah bulunabilmektedir.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

Challenger 3 Ana Muharebe Tankı hareket halinde atış hassasiyetini artıran 3. nesil hidrogaz süspansiyon sistemine sahiptir. Tanka güç veren Perkins CV12-8A V12 dizel motora David Brown TN54 6 ileri-2 geri tam otomatik transmisyon sistemi entegre edilmiştir. Bu motorun ilerleyen dönemde hibrit güç grubuyla değiştirilmesi de gündemde.

Zırh ve Koruma Sistemleri

Challenger 3 Ana Muharebe Tankı, önceki versiyondan daha hafif ve daha dayanıklı olan yeni nesil Chobham/Dorchester zırhı ile korunmaktadır. Ek olarak, tankın tanksavar mühimmatlarına karşı korunmasını artırmak için Trophy aktif koruma sistemi entegre edilmiştir. NBC koruma sistemi, sis bombası fırlatıcıları ve mayın koruma kitleri ise standart donanımlardır.

Elektronik Sistemler

Son teknoloji savaş yönetim sistemi ve atış kontrol sistemi entegre edilen tankta otonom hedef takibi ve sensör destekli hassas nişan alma kabiliyetleri vardır. Ayrıca komutan için 360° optik/termal görüş sistemi, nişancı için dijital nişangah ve termal kamera, sürücü için ise gelişmiş gece görüş sistemi yer almaktadır.

Tamamen dijital bir mimariye sahip olan tankta GPS sistemi, Link-16 vb uyumlu taktik veri paylaşımı, siber güvenlik destekli iletişim ağı, dijital yangın kontrol sistemi ve proaktif bakım amacıyla yapay zeka destekli bakım tahmin sistemi bulunuyor.

LEOPARD 2A7+

Dünyada en çok ihraç edilen modern ana muharebe tankı Leopard 2 serisidir. Leopard 2A7 modelinin üst versiyonu olan Leopard 2A7+, Alman KMW (Krauss-Maffei Wegmann) şirketi tarafından geliştirilmiştir. İlk kez 2010 yılında Eurosatory fuarında sergilenen Leopard 2A7+ Ana Muharebe Tankı Katar ve Macaristan tarafından kullanılmaktadır. Çekya, Hırvatistan ve Litvanya’nın da bu versiyona ilgi duyduğu bilinmektedir.

Yüksek hızı, düşük silueti, isabetli atış gücü, hareket yeteneği ve bakım kolaylığı gibi faktörler sebebiyle Leopard 2A7+ modern ordular tarafından aranılan tank konumundadır. Bu sebeple birim maliyeti de çok yüksektir. Bir önceki versiyona göre DM11 mühimmatının kullanılabilir olması, ek zırh, silah istasyonu ve kameraların entegre edilmesi, termal izin ve gürültünün azaltılması ve iklimlendirme sistemlerinin iyileştirilmesi, kazanılan kabiliyetler arasındadır.

Silah Sistemleri

Leopard 2A7+ tankında 120 mm L55 tank topu tercih edilmiştir. Namlu ağırlığı 1374 kg ve namlu uzunluğu ise 660 cm’dir. Bu silah, Leopard 2A6’daki L44 topuna göre 130 cm daha uzun ve 184 kg daha ağır bir namluya sahiptir. Genel olarak top ağırlığı ise 3780 kg’dan 4160 kg’a yükselmiştir. Ana silah sistemi ile APFSDS, HEAT-MP ve DM11 programlanabilir mühimmat ateşlenebiliyor. Daha önceki versiyonlarda taret üzerine monteli MG3 bulunsa da bu versiyonda uzaktan kumandalı FLW 200 silah istasyonu mevcuttur. Bu istasyona 7.62 mm makineli tüfek ve 40 mm bomba atar entegre edilebiliyor.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

Leopard 2A7+ Ana Muharebe Tankı 4 ileri 2 geri vitese sahiptir. Tank, 1500 hp güç üreten bir MTU MB 873 dizel motorla çalışır. Steyr yardımcı güç kaynağı sayesinde tank motoru kapatılsa bile elektronik sistemler kullanılmaya devam eder. Bu tanklar muharebede hasar almış olsalar bile diğer tanklara göre daha kolay tamir edilebilmektedir.

Zırh ve Koruma Sistemleri

Leopard 2A7+, kompozit ve reaktif zırh ile birlikte modüler zırh ve soft-kill savunma sistemlerine sahiptir. Bu tankın daha gelişmiş bir versiyonu olan Leopard 2A8‘de ise Trophy aktif koruma sistemi kullanılmaktadır. Leopard 2 tanklarının tüm versiyonlarında olduğu gibi Leopard 2A7+’da da NBC sistemi, güç grubu ön ısıtıcısı, mürettebat bölmesi ısıtıcısı, yangın söndürme sistemi, elektrikli sintine pompaları ve sürücünün arkasındaki gövde tabanında bir kaçış kapağı içerir.

Elektronik Sistemler

Tankta gece ve gündüz görüş için PERI R17A3 gelişmiş periskop sistemi bulunmaktadır. Bu sistem, 3. nesil ATTICA termal görüş sistemi, CCD gündüz görüş kamerası ve lazer mesafe ölçer birimlerini içerir. Ayrıca nişancı birimi olarak EMES-15 nişangahından faydalanılır. Tank, GPS destekli navigasyon, dijital savaş yönetim sistemi ve dijital iletişim altyapısı ile donatılmıştır.

T-90M

Rus şirketi UralVagonZavod tarafından geliştirilen T-90M (Proryv-3) ilk kez 2017’de tanıtılmıştır. 2019 yılında hizmete alınan tanktan Rusya envanterinde 120 adetten fazla bulunmaktadır.

Silah Sistemleri

125 mm silah sitemine sahip olan tank ile 3 km menzile sahip APFSDS (zırh delici sabot) ve HEAT (yüksek infilaklı) mühimmatı ateşlenebiliyor. Aynı zamanda 4 km menzile sahip HE-FRAG (parçacık etkili) mühimmatı ile birlikte 350 m/sn namlu çıkış hızına ve 5 km menzile sahip 9M119M Refleks güdümlü tanksavar füzesi (ATGM) de ateşlenebilmektedir. Otomatik yükleyicide 22 mühimmat atışa hazır halde yer alıyor. 21 mühimmat ise gövdenin etrafından taretin arkasına taşınmış ve patlamaya karşı ek paneller ile mürettebatın korunması sağlanmıştır.

Tank üzerinde 7.62 mm eş eksenli PKT makineli tüfek ve 12.7 mm uzaktan komutalı Kord makineli tüfeğin entegre edildiği bir silah istasyonu bulunmaktadır. 7.62 mm makineli tüfek için 1250 mermi ve 12.7 mm makineli tüfek için ise 300 mermi taşınmaktadır. Ayrıca 30 mm el bombası atıcı da tankın sahip olduğu silah sistemleri arasında.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

T-90M Ana Muharebe Tankında daha önceki versiyonlardan farklı olarak otomatik şanzımanla birleştirilmiş 12 silindirli 1130 hp V-92S2F motoru kullanılmaktadır. Şanzıman sistemi 7 ileri 1 geri vitese sahiptir. T-90M’nin operasyonel menzilini artırmak için gövdenin arka kısmının altında 2 adet dizel yakıt bidonu taşınabiliyor. T-90M, bağımsız süspansiyon sistemine sahip olup zorlu arazi koşullarında dahi rahatlıkla hareket edebilmektedir. Birinci, ikinci ve altıncı portör tekerleğinde hidrolik amortisörler yer almaktadır.

Zırh ve Koruma Sistemleri

T-90M, modüler kompozit ve reaktif zırh korumaları ile ek zırh olarak Relikt ERA sistemine sahiptir. Dünyanın en iyi tankları arasında gösterilen T-90M’de aktif koruma sistemi olarak Arena-M kullanılıyor.

T-90M Ana Muharebe Tankı standart donanım olarak NBC koruması, yangın algılama ve bastırma sistemi, ön tarafa monteli dozer bıçağı ve derin sudan geçme kitine sahiptir.

Elektronik Sistemler

T-90M Ana Muharebe Tankı T-90 modelleri içerisinde atış kontrol sistemi en iyi olan tanktır. Sistem ayrıca gelişmiş lazer mesafe ölçer, Sosna-U termal ve gece görüşlü nişangahlar ile donatılmıştır. Ek olarak GLONASS uydu navigasyon sistemi, taktiksel dijital ağ ve gizliliği artırılmış yeni nesil haberleşme sistemi entegre edilmiştir.

ABRAMS M1A2 SEPv3

ABD ordusu tarafından kullanılan ve 2015 yılında tanıtılan Abrams M1A2 SEPv3 Ana Muharebe Tankı 2020’li yıllarda hizmete alınmaya başlanmıştır. General Dynamics Land Systems’e ait Ohio’daki tesislerde, yılda 109 adet Abrams M1A2 SEPv3 tankı üretilebiliyor.

M1A2 SEPv3, dünyanın en gelişmiş tanklarından biri olarak kabul edilir. Polonya tarafından sipariş edilen Abrams M1A2 SEPv3 Ana Muharebe Tankları için Avustralya, Romanya, Bahreyn ve Ukrayna da ilgi göstermektedir.

Silah Sistemleri

Tank topu olarak Alman yapımı 120 mm M256 L44 yivsiz top kullanılmaktadır. Tank üzerine M2 Browning makineli tüfek ve M240 7.62 mm makineli tüfek entegre edilebiliyor.

Gelişmiş patlayıcı reaktif zırhlara (AERA) ve aktif koruma sistemlerine (APS) karşı etkili olan M82A94 APFSDS kinetik enerjili tanksavar mühimmatı bu tank ile ateşlenebiliyor. Ayrıca M1147 AMP mühimmatı sayesinde 4 mermi tipinin patlama özellikleri tek bir mermide toplanmış durumda. Ek olarak M830A1 HEAT-MP-T çok amaçlı yüksek infilaklı mühimmat da kullanılabiliyor.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

Abrams’lar dizel motor yerine gaz türbini teknolojisini kullanan tek tanktır. Bu da onun tozlu arazi koşullarında kullanımını kısıtlamakta ve bakımını zorlaştırmaktadır. Tank sabitken elektronik sistemin kullanılabilmesi amacıyla yardımcı güç ünitesi (APU) entegre edilmiştir. Dünyanın en iyi tanklarından olan Abrams M1A2 SEPv3, ağır olmasına rağmen ABD’nin ihtiyaçlarını karşılayabilmektedir. SEPv3, daha iyi motor kapasitesi ve güç aktarım sistemlerine sahip olduğundan, daha ağır yükleri taşıyabilir ve daha zorlu koşullarda performans gösterebilir.

Abrams tankları durdukları yerde ağırlıkları nedeniyle süspansiyonlarını kırabilmeleriyle de tanınır. Üstün özelliklerinin yanında bakım maliyetleri, tank başına harcanan para ve mürettebat eğitimi oldukça masraflıdır. Daha kolay bakım ve yedek parça değişimi için kablaj yapısı yeniden tasarlanmıştır.

Zırh ve Koruma Sistemleri

Abrams M1A2 SEPv3, gelişmiş zırh koruması ile ön plana çıkmaktadır. İngiliz gizli zırhı Chobnam ve Amerikan kompozit zırh teknolojisi sayesinde, defalarca roket saldırısına uğrayan bir Abrams zırhının delinemediği muharebelerde görülmüştür. Bu yüzden en zayıf nokta olan etek zırhlarına reaktif zırh blokları eklenmiştir. Hard-kill sistemi henüz standart olmasa da Iron Fist veya Trophy aktif koruma sisteminin entegrasyonu planlanmaktadır.

Elektronik Sistemler

Mühimmat Veri Bağlantısı, merminin atış kontrol sistemiyle iletişim kurmasını sağlayarak mürettebatın istenen modu gerçek zamanlı olarak programlamasını sağlar. Tank ayrıca dost birlik takip sistemi (Blue Force Tracker), elektronik karıştırıcılar ve sinyal bastırma sistemleri, yeni nesil radyo ve veri iletişim sistemi ve savaş yönetim sistemi ile de donatılmıştır.

Tank, sis veya duman altında bile hedef tanımlamayı ve angajmanı önemli ölçüde iyileştiren, gece ve gündüz görüşü sağlayan 3. nesil FLIR (Forward Looking Infrared) termal görüntüleme sistemlerine sahiptir. Bu sistem, düşük ışık koşullarında bile hedeflerin tespit edilmesini sağlar. FLIR, uzun dalga ve orta dalga kızılötesi sensörleri hem topçunun birincil nişangahına hem de komutanın bağımsız termal görüntüleyicisine entegre ederek daha uzun menzillerde gelişmiş tespit yetenekleri sunar.

TYPE 10

Type 10 Ana Muharebe Tankı, 2012’den beri Japonya ordusuna hizmet etmektedir. 11.3 milyon dolar birim maliyete sahip olan tanktan 117 adet üretilmiştir. Gelişmiş elektronik donanımı ve ileri seviye süspansiyon sistemi ile standartların üzerinde bir tasarımı bulunmaktadır.

Silah Sistemleri

Type 10, Japan Steel Works tarafından lisanslı olarak üretilen 120 mm L44 yivsiz top kullanmaktadır. Top, otomatik mühimmat yükleme sistemine sahiptir. Otomatik doldurucuda 14, topçunun arkasında 2, mühimmat deposunda 6 ve yedekte 14 mühimmat olmak üzere toplam 36 adet mühimmat taşınabilmektedir. Bununla birlikte APFSDS, HEAT-MP, HE-FRAG mühimmatı ve Type 10 için özel olarak üretilen bir sabot mühimmat ateşlenebiliyor. Ayrıca tank üzerinde 7.62 mm makineli tüfek ve taretin içinden nişan alınıp ateşlenebilen 1 adet 12.7 mm M2 makineli tüfek bulunur.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

Type 10, Mitsubishi tarafından geliştirilen ve CVT şanzımanla birleştirilen 8 silindirli bir motorla hareket ediyor. Bu dizel motor 2300 devirde 1200 hp güç üretir. Her iki tarafta 5 adet portör tekeri, 1 tahrik dişlisi ve 1 gergi tekeri bulunmaktadır. CVT şanzımanı sayesinde ileri olduğu kadar geri de aynı hızda gidebilmektedir. Bu durum, hızlı pozisyon değişikliklerine olanak tanır. Ayrıca engelleri temizlemek ve atış pozisyonlarını hazırlamak için gövdenin önüne bir dozer bıçağı monte edilmiştir.

Zırh ve Koruma Sistemleri

Mitsubishi Heavy Industries tarafından üretilen Type 10, modüler seramik kompozit zırh yapısına sahiptir. Nispeten düşük zırh koruması olsa da yüksek ivmelenme özelliği onu dünyanın en hızlı tanklarından biri konumuna getirmiştir. Düşük bir termal ize sahip olan tankta otomatik yangın söndürme sistemi ve NBC (Nükleer, Biyolojik ve Kimyasal) koruması ise standart donanımlar arasındadır.

Elektronik Sistemler

Type 10 Ana Muharebe Tankının standart donanımları arasında C4I (komuta kontrol, iletişim ve istihbarat) sistemi, gece görüş kameraları ve lazer uyarı sistemleri bulunmaktadır. C4I sistemi tankın ağdaki diğer tanklarla iletişim kurmasını sağlar. Ayrıca entegre muharebe operasyonları sırasında personelin komuta kontrol merkezi ile birlikte çalışmasına yardımcı olur. Type 10 ek olarak aracın dururken veya hareket halindeyken sabit ve hareketli hedeflere ateş etmesini sağlayan bilgisayarlı bir atış kontrol sistemi ile donatılmıştır. Tank komutanı, her türlü hava koşulunda düşmanları tespit etmek için gündüz/gece 360° panoramik görüşe sahiptir. Tanka, durumsal farkındalığı arttırmak amacıyla dijital bir savaş alanı yönetim sistemi entegre edilmiştir. Video kameralar sayesinde 360°lik bir durumsal farkındalık sağlanır.

TYPE 99A

Çinli Norinco tarafından geliştirilen Type 99A, 2010 yılından beri Çin Ordusu’na hizmet etmektedir. Type 99A yüksek ateş gücü ve gelişmiş elektronik sistemleri sayesinde Çin’in en iyi tanklarından biridir.

Silah Sistemleri

Type 99A Ana Muharebe Tankının ana silahı, dakikada 10 atım gerçekleştirebilen 125 mm yivsiz toptur. Tankın taşıyabildiği toplam 41 mühimmatın 22’si otomatik yükleyicide yer alır. 5 km menzile sahip 9M119 Refleks güdümlü tanksavar füzesini ateşleyebilen tank ayrıca namlu çıkış hızı 1780 m/sn olan HE ve iyileştirilmiş bir APFSDS mühimmatını da kullanabilmektedir. Yardımcı silah olarak eş eksenli 7.62 mm makineli tüfek ve komutan kupolasına monteli 1 adet 12.7 mm makineli tüfek bulunmaktadır.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

Type 99A, 1500 hp gücünde bir dizel motor ile donatılmıştır. Transmisyon sistemi 7 ileri 1 geri vitese sahiptir. Tank, hidropnömatik süspansiyon ve gelişmiş iz takip sistemleri sayesinde yüksek manevra kabiliyeti sunar. Her iki paletteki tahrik dişlisine ek olarak gergi tekeri ve 6 adet portör tekeri bulunmaktadır. Birinci, ikinci ve altıncı portör tekerlekleri özel hidrolik amortisörlerle donatılmıştır. Güç/ağırlık oranı ve yüksek hızı dikkate alındığında dünyanın en iyi tankları arasındadır.

Zırh ve Koruma Sistemleri

Kompozit ve reaktif zırh kombinasyonu ile öne çıkan bu tank ek olarak ERA bloklarına sahiptir. Soft-kill olarak lazer karıştırıcı ve sis bombaları kullanan tanka hard-kill aktif koruma sistemi için entegrasyon çalışmaları devam etmektedir.

Elektronik Sistemler

Type 99A, sahada veri alışverişini sağlayabilen, yüksek güvenlikli iletişim ağına sahiptir. Bununla birlikte GPS ve uydu bağlantısı ile modern bir komuta kontrol altyapısı sağlar. Bu özellik, tankın savaş alanındaki yerini hızlıca tespit etmeye ve mürettebatla iletişim kurmaya yardımcı olur.

Type 99A, 3. nesil termal görüş ve gece görüşü teknolojileriyle donatılmıştır. Hedef takip sistemi ve lazer mesafe ölçer bulunmaktadır. Tankın komutanı, çevresindeki alanı tam olarak görebilen yüksek çözünürlüklü bir periskop kullanır. Nişancı, gelişmiş bir termal görüntüleme sistemi ile hedeflerini olumsuz hava koşullarında bile tespit edebilmektedir. Sürücü için de gece görüş sistemi ve dijital harita sistemleri mevcuttur. Ayrıca, tankın içindeki dijital komuta kontrol sistemi, düşman hareketlerine karşı hızlı tepki verilmesini sağlar.

K2 BLACK PANTHER

2016 yılında hizmete alınan K2 Black Panther, Güney Kore firması Hyundai WIA tarafından üretilmiştir. Tank günümüzde Güney Kore ve Polonya ordusu tarafından kullanılmaktadır.

Silah Sistemleri

K2 Black Panther tankı standart mühimmatla 3 km, güdümlü tanksavar füzesiyle 8 km menzile sahiptir. Tankta 120 mm L55 tank topu ve otomatik yükleme sistemi bulunmaktadır. Otomatik yükleyicide 16, gövdenin içinde 24 mermi olacak şekilde toplam 40 adet mühimmat taşınabilmektedir. Otomatik yükleyici, araç engebeli yüzeylerde hareket halindeyken bile mermilerin sorunsuz bir şekilde yüklenmesini sağlar. Aynı zamanda eğimli arazide bile hareketli hedefe yüksek isabet oranına sahiptir. Dakikada 15 atım gerçekleştirebilen sistemin birim maliyetinin yaklaşık 9 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

Güney Kore için üretilen ilk 100 tank, 2064 kg ağırlığında 12 silindirli MTU motora sahiptir. Bu motorun, 2450 kg ağırlığında, 5 ileri ve 5 geri vitesten oluşan Renk şanzımanıyla entegrasyonu sağlanmıştır. Güney Kore tarafından üretilen yerli güç grubunda sorunlar yaşanması sebebiyle Alman güç grubu tercih edilmiştir. Sonraki 106 tank ise HD Hyundai Infracore (Doosan) tarafından üretilen 12 silindirli DV27K motora sahiptir. 2550 kg ağırlığında olan bu motorun da Alman Renk transmisyon sistemi ile entegrasyonu sağlanmıştır. Çünkü motor sorunları çözülse de yerli transmisyon sistemine ait sorunların devam ettiği görülmüştür. Daha sonra üretilen 54 adet araç için de aynı güç grubu tasarımı kullanılıyor.

Polonya ordusuna ait 180 adetlik tank siparişinin 110 adeti 2025 yılının Mart ayında teslim edilmiştir. Bu tanklarda DV27K motor ile birlikte dayanıklılık testlerinden geçen SNT Dynamics üretimi 6 ileri 3 geri vitese sahip EST15K transmisyon sistemi kullanılmıştır.

Zırh ve Koruma Sistemleri

Tank, modüler kompozit zırha ve NERA tipi reaktif zırha sahiptir. Soft-kill olarak lazer ikaz alıcısı ve kızılötesi karıştırıcı bulunur. Hard-kill aktif koruma sistemi entegrasyonu için çalışmalar devam etmektedir. Otomatik yangın bastırma sistemi ve NBC koruması standart donanımlar arasındadır.

Elektronik Sistemler

Tanka 3.5 nesil termal görüş ve gündüz görüş sistemleri ile lazer mesafe ölçer entegre edilmiştir. Ayrıca otomatik hedef takip sistemi ve dijital savaş yönetim sistemi yer alır. Tank ayrıca dost düşman tanımlama (IFF) sistemiyle de donatılmıştır. İleri seviye atış kontrol sistemi sayesinde alçak uçuş yapan helikopterlere de angaje olabilmektedir.

ALTAY

Adını Kurtuluş Savaşı süvari komutanı Fahrettin Altay’dan alan Altay Ana Muharebe Tankı, Türkiye tarafından geliştirilmektedir. Bu tankın tasarımında Güney Kore üretimi K2 Black Panther tankında bulunan birtakım teknolojiler de kullanılıyor. Araştırma ve geliştirme faaliyetlerini Otokar‘ın üstlendiği projede ilk prototip üretimi 2012 yılında gerçekleştirilmiştir. Seri üretim ve test süreci ise Kasım 2018’den itibaren BMC Savunma ana yükleniciliğinde devam etmektedir.

Test faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi amacıyla Mayıs 2023’te 2 adet Altay tankı TSK’ya teslim edilmiştir. Bu tanklarda Güney Kore’den temin edilen güç grupları kullanılmaktadır. Ayrıca bu tanklara lazer mesafe ölçer ve daha hassas görüntü sabitleyici stabilizasyon sistemi entegre edilmiştir. Saha testlerinin başarıyla sonuçlanmasının ardından 2025 yılında seri imalata başlanması hedeflenmektedir. Önümüzdeki süreçte Altay tankının birçok varyantının geliştirilmesi de söz konusudur. Bu varyantlar mayın temizleme ve insansız taret sistemi gibi özelliklere sahiptir.

Silah Sistemleri

Altay tankında 3 km menzile sahip 120 mm yivsiz setsiz krom kaplamalı top kullanılmaktadır. Bu silah sistemi Hyundai-Rotem lisansı altında MKE tarafından üretiliyor. Ayrıca ana silah ile eş eksenli 7.62 mm makineli tüfek de MKE tarafından geliştirilmiştir. Ek olarak Aselsan tarafından geliştirilen 12.7 mm SARP UKSS de tanka entegre edilmiştir.

Güç Grubu ve Hareket Kabiliyeti

Motor konusunda Almanya ile yaşanan tedarik problemlerinden sonra DV27K motoru için Güney Koreli HD Hyundai Infracore firmasıyla anlaşma imzalanmıştır. Motorda kullanılması planlanan EST15K transmisyon sistemi ise SNT Dynamics firması tarafından üretiliyor. İlerleyen dönemlerde, BMC Power tarafından geliştirilen BATU motorunun ve UTKU transmisyon sisteminin kullanılması hedeflenmiştir.

Zırh ve Koruma Sistemleri

Modüler zırh paketi Roketsan tarafından tasarlanmıştır. Bor-karbür zırh sisteminin sahip olduğu ileri malzeme yapısı ve gelişmiş alt sistemler sayesinde minimum ağırlık ve hacim ile üst düzey koruma sağlanıyor. Artırılmış çoklu vuruş dayanımı, optimize edilmiş zırh yerleşimi, gelişen tehdit yapısına karşı iyileştirmeye olanak sağlayan mimari yapısı sayesinde rakiplerine göre öne çıkmaktadır. Bu zırh sistemi, dünyada bilinen tüm tanksavar füzelerine karşı dayanıklıdır.

Altay Ana Muharebe Tankının beka sistemleri Aselsan tarafından geliştirilmiştir. Bu sistemler arasında AKKOR Aktif Koruma Sistemi, LİAS-100 Tank Lazer Uyarı Sistemi ve ÖRÜMCEK Yakın Mesafe Gözetleme Sistemi bulunmaktadır.

Elektronik Sistemler

Altay tankı üzerinde Aselsan tarafından geliştirilen birçok elektronik sistem bulunmaktadır. Volkan II Atış Kontrol Sistemi, NİDGAB Nişancı İkinci Derece Görerek Atış Birimi, KARTALGÖZÜ-200 Komutan ve Nişancı Periskop Sistemi ile ATS-70 E/O Nişangahı ve iç haberleşme sistemi en önemli alt sistemler arasında yer almaktadır. Tank mobilitesini sağlamak amacıyla ANS-420K Ataletsel Navigasyon Sistemi ve GÖREN-200 Sürücü Görüş Sistemi entegre edilmiştir.

Dünyanın en iyi ana muharebe tanklarını incelemeyi tamamladıktan sonra önemli olduğunu düşündüğümüz bir uyarıda bulunalım. Her gördüğünüz paletliyi tank sanmayın! Bu durum ülkemizde medya tarafından da yanlış ifade ediliyor. Özellikle sınır bölgesine sevk edilen obüsler tank olarak belirtiliyor veya tam tersi bir durum yaşanabiliyor. Tank ve obüs arasında kritik farklılıklar olduğunu belirtelim. Bu konu hakkında detaylı bilgi için ‘Tank ve Obüs Arasındaki Farklar Nelerdir?’ başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.