Tekstilin Görünmeyen Kahramanı : Endüstriyel Klima Santralleri

Birçok klima santrali çeşidi vardır. Bunlardan bir tanesi de endüstriyel amaçlı, ağırlıklı olarak büyük çaplı tekstil fabrikalarında kullanılan inşai tip klima santralleri veya diğer adıyla endüstriyel klima santralleridir. Havanın şartlandırılmasını sağlayan endüstriyel klima santralleri pamuğun iplik haline gelene kadar olan serüveninde büyük rol alır. Tekstil makinelerinin çalışabilmesi için gerekli olan hava, sıcaklık ve nem değerlerinin karşılanması gerekmektedir. Bu değerler ne kadar sağlıklı olursa ipliğin kalitesi de bu oranda artmaktadır. İşte bu değerleri sağlayan sistemlere endüstriyel klima santralleri denir.

Endüstriyel klima santralleri projelendirilirken bina ölçüleri, bina içerisinde kullanılan makine sayısı, binanın bulunduğu şehrin dış ortam koşulları ve kullanılan makinenin modeli göz önünde bulundurularak hesaplamalar yapılmaktadır.

İnşai Tip Klima Santrallerinde Kullanılan Ekipmanlar

Endüstriyel (inşai tip) klima santralleri tasarımında ilk olarak işletme kapasitesi ve kullanılacak olan makinelerin toplam kapasitesi hesaplanır. Ek olarak kapasiteye göre kullanılacak ekipmanlar seçilir. Bu ekipmanlar;

• Aksiyal Fan: Hava transferini sağlamak için kullanılan ekipmandır. Standart olarak 1000 ile 1600 mm çap aralığında kullanılmaktadır. Ortam şartlarına göre bu çap aralığı istisnai olarak değişiklik gösterir. Kanat malzemesi plastik veya alüminyumdur. Ayrıca kanat yapısına göre fan verimliliği değişiklik gösterebilmektedir.

• Döner Filtre: Görevi, tozlu havayı filtre etmektir. 2000 ile 3500 mm çap ve 1700 ile 6800 mm uzunluğunda standart ölçülerde üretilmektedir. Gövdesi için sacdan özel elek imalat yapılmaktadır. Ayrıca elek gövdesinin üzeri peluş ile çevrelenmektedir. Bu sayede tamburun içinde dönen tozlu havadaki toz peluşa yapışır. Peluşa yapışan bu tozlar emiş nozulları ile çekilmektedir. Peluşlar hav boyuna ve sıklık oranına göre kod farkı göstermektedir. Yani toz yoğunluğu arttıkça peluş kodu da artmaktadır. Ağırlıklı olarak F38 kod peluş kullanılmaktadır.

• Döner Ön Filtre: Tekstil makinelerinin bazı gruplarında kullanılan ön temizleme filtresidir. Yüzeyinde ince delikli elek ve ek olarak bir adet emiş nozulu vardır. Büyük telef ve tozların bulunduğu yerlerde ön temizleme yapar.

• Nemlendirme Hücresi: Kapasiteye göre 3000 mm boyunda ve istenilen uzunlukta üretimi yapılmaktadır. Üzerinde fıskiye nozulları, seperatör ve deflektör bulunmaktadır. Gelen tozlu havayı fıskiyeden çıkan püskürtülmüş su ile havuza çöktürüp temizlemektedir. Ayrıca kapasiteye göre seçilen pompa ile havuza su basılmaktadır.

• Radyal Fan: Yüksek debili olarak bilinen fanlardır. Havayı taşıma amacıyla kullanılmaktadır. Bulunduğu ortamda yüksek basınç oluşturur. Bu yüzden kullanıldığı yerde basınç odası yapılması gerekmektedir.

• Damper: Havanın geçiş penceresidir. Damper motoru kullanılarak otomatik hale getirilmektedir. İç hava, egzoz ve taze hava olarak üç bölümde yer alır. Egzoz ve taze hava için kullanılan damperlerde panjur da kullanılması zorunludur.

• Menfez ve Slot: Menfezler üst kanallara montaj yapılan üfleme aracıdır. Slotlar ise alt kanallara montaj yapılan emiş aracıdır.

Endüstriyel (İnşai Tip) Klima Santrallerinin Çalışma Prensibi

Sistem farklılığı olmadığı sürece endüstriyel klima santrallerinde standart olarak kullanılan ekipmanlar yukarıda anlatıldığı şekildedir. Klimaya bağlı olan üfleme kanalları işletme içerisine temiz hava vermek amacıyla kullanılmaktadır. İşletmeye verilmek istenen hava debisine göre tasarlanan ve işletme sonuna doğru hava hızını korumak için ölçüleri küçültülerek üretilen sistemlerdir. Emiş kanalları ise, işletmenin eksi kotunda bulunan, yine kapasiteye göre tasarlanan betonarme kanallardır. Slotlardan emilen havayı alt emiş kanalları ile toplayarak döner filtreye iletir.

Tekstil makinelerinin çalışırken ortama yaydığı mikro toz ve telef gibi atıklar önce toplanıp filtre edilmektedir. Gerekirse ikinci bir filtreden geçirilerek sulu sisteme gönderilir. Burada tozlu havadaki toz, havuza çöktürülerek vantilatör ile üst emiş kanallarına basılır ve temizlenmiş hava olarak işletmeyi ferahlatır. Aynı zamanda işletme içerisindeki nem ve sıcaklık dengesini korur. Gerektiği durumda dışarıdan taze hava alınarak havuzdan geçirilip işletmeye verilmektedir. İşletmeden toplanan havanın temizlenerek ve belli değerlere getirilerek tekrar işletmeye verilmesi endüstriyel klima sistemlerinin temel mantığını oluşturur.

İlginizi Çekecek İçerik : ‘Klima Santrali (AHU) Nedir? Nasıl Çalışır?‘

Bu içerik Sayın Fatmagül TOPALOĞLU tarafından ‘mechtekno’ için hazırlanmıştır.