Svalbard Küresel Tohum Deposu : Kıyamet Ambarı
Svalbard Küresel Tohum Deposu, Norveç’e bağlı Svalbard adasında, Longyearbyen şehrinde bulunan bir tohum bankasıdır. Bu tesis, dünyanın dört bir yanından gelen tohumlar ile tarımsal çeşitliliği korumak amacıyla kurulmuştur.
Svalbard Küresel Tohum Deposu, çeşitli doğal veya insan kaynaklı felaketler sonucunda kaybolabilecek veya zarar görebilecek tohum çeşitlerinin yedeklerini barındırır. Çeşitli bitki türlerinin tohumları, dünya genelindeki tohum bankalarından Svalbard’a gönderilmektedir. Bu sayede tarımsal çeşitliliğin korunması ve gelecekteki ihtiyaçlar için genetik kaynakların güvenli ve sürdürülebilir şekilde saklanması sağlanır.
Svalbard’da bulunan donmuş topraklar ve karasal iklim, tohumların uzun süreli korunması için uygun bir ortam sunar. Bu tohum bankası, birçok tarım uzmanı ve bilim insanı tarafından önemli bir kaynak olarak görülmektedir.
Svalbard Küresel Tohum Deposu’nda Hangi Tohumlar Var?
Yaklaşık 1.2 milyon tohum türüne sahip olan depoda 2 milyardan fazla tohum saklanabilmektedir. Kıyamet Ambarı olarak da bilinen bu depo günümüzde işlevini yerine getirmiş durumda. Burada saklanan tohumların bazıları, Suriye’de zarar gören bir tohum bankasının yerine Lübnan ve Fas’ta kurulan yeni tohum bankalarının ihtiyacını gidermek adına kullanılmıştır. Bu tohumlardan elde edilen yeni tohumlar ise Kıyamet Ambarı’na geri konulmuştur.
Baktığınızda birçok ülkenin tohum bankasının olduğunu görebilirsiniz. Fakat sorun yaşanması ihtimaline karşı Svalbard Küresel Tohum Deposu bir yedekleme merkezi niteliğinde. Her şeyin son yedeği gibi düşünebilirsiniz. Tıpkı modern bir Nuh’un gemisi gibi.
Kıyamet Ambarı, farklı iklim koşullarına dayanıklı yeni tipte tohumların oluşturulması için de önemli konumda bulunmaktadır. Halihazırda depolanan tohumlar arasında da farklı mısır çeşitleri dikkat çekiyor. Bunun yanı sıra patates, buğday, arpa, marul, fasulye, yulaf, yer fıstığı ve patlıcan da önemli pozisyonda.
Kıyamet Ambarı’nın Fiziksel Özellikleri
Küresel Tohum Deposu, 2008 yılında Norveç ana karasının yaklaşık 965 km kuzeyinde, kutup bölgesinde yer alan Svalbard adasında inşa edilmiştir. Bir buzul dağının 130 metre derinliğinde, eski bir kömür madeninde bulunmaktadır. Tohumların korunması için sağlanan depolama alanları yaklaşık -18 santigrat derecede tutulmaktadır. Girişte ise 4 adet kalın çelik kapı mevcut. Alan 27 metre uzunluğunda, 10 metre genişliğinde ve 6 metre yüksekliğinde 3 adet depodan oluşmaktadır. Ayrıca depolama kapasitesi 2.25 milyar adet tohum olarak belirtiliyor. Kıyamet Ambarı’nın bulunduğu konum ve özellikleri sayesinde elektrikler kesilse bile mevcut tohumlar yüzlerce yıl saklanabilir.
İçerideki iklim koşulları, uydularla bağlantılı elektronik vericilerle kontrol altında tutulmaktadır. Svalbard kutup bölgesine yakın olsa da (tam şurada) 2100 yılına kadar ortalama sıcaklığın artması beklenmektedir. Sıcaklığın -5.9 santigrat dereceden 3.3 santigrat dereceye yükseleceği ve yağmur miktarının %40 oranında artacağı araştırmalarla tespit edilmiştir. Yani iklim değişikliğine karşı tohumları korumayı hedefleyen bu tesis, iklim değişikliği tehdidi altında. Bir dönem küresel ısınma sebebiyle eriyen buzullar sele sebep olup deponun girişinde önemli zararlar yaratmıştı. Neyse ki Norveç hükümeti bir miktar daha bütçe ayırarak yaşanması muhtemel sorunların önüne geçmiş.
Kıyamet Ambarı’na en büyük katkı ABD tarafından sağlanıyor. Kızılderililer tarafından yetiştirilen bazı bitki türlerine ait tohumlar da bu tesiste koruma altına alınmıştır. Ayrıca Küresel Tohum Deposu’na Türkiye’den de 7.5 milyondan fazla tohum gönderildiği bilinmektedir. Küresel Tohum Deposu’nun etrafını ve içini merak edenler buraya tıklayarak keyifli bir sanal tur deneyimi yaşayabilirler.
Dünyadaki en önemli dokümanların, kitapların ve verilerin analog şekilde saklanması için de Kıyamet Ambarı’na benzer bir Arktik Dünya Arşivi çalışması sürdürülmektedir. Aynı zamanda 1912 yılında kurulan Oreo da benzer bir çalışma yapıyor. Bisküvilerin gizli tarifinin saklandığı bir sığınak dünyaya asteroit çarpmasına karşı inşa edilmiştir. Tabi biraz mizah biraz da reklam kokan hareketler.
