Dünyanın En Büyük Elektrikli Araç Şarj İstasyonu Üreticileri
Günümüzde çevresel bilinç ve sürdürülebilirlik, otomotiv sektörünü dönüştürmekte ve elektrikli araçlar, değişimin öncüsü konumunda bulunmaktadır. Elektrikli araç kullanımının hızla yayılması, enerji altyapısında köklü değişiklikleri de beraberinde getirmiştir. Bu değişimde en önemli oyunculardan biri de şüphesiz ki şarj istasyonu üreticileridir. Elektrikli araçların başarılı bir şekilde yaygınlaşması, etkili ve hızlı şarj altyapısına dayanmaktadır.
Bu yazımızda, dünyanın en büyük ve en yaygın istasyon ağına sahip şarj istasyonu üreticilerini inceleyeceğiz. Bu şirketlerin teknolojik yetenekleri, elektrikli araç devrimine nasıl katkı sağladığını anlamamıza yardımcı olacaktır. Elektrikli araçların getirdiği dönüşümle, şarj istasyonu üreticileri enerjinin geleceğini şekillendiren önemli aktörler haline gelmiştir.
Bir elektrikli araç kullanıcısını en çok tedirgin eden konular, şarj istasyonunun bulunduğu konum ve istasyonun kaç adet porta (priz) sahip olduğudur. Çünkü bazı istasyonlarda 1 port bulunuyorken bazılarında 10 port da bulunabilir. Bunu öğrenebilmek için şarj istasyonu üretici firmalar mobil uygulamalar sayesinde bu endişeyi ortadan kaldırıyor. Bu uygulamalar hangi şarj istasyonunun nerede bulunduğu, kaç adet porta sahip olduğu ve hatta istasyonun o sırada dolu olup olmadığını da söyleyebiliyor.
Şarj istasyonları genellikle müstakil evlere, ortak kullanım alanlarına, otoparklara, alışveriş merkezlerine ve iş yerlerine kurulmaktadır. Her ne kadar şarj istasyonları kentsel alanlarda yaygın hale gelse de elektrikli araç şarj işleminin büyük çoğunluğu hala evlerde gerçekleştiriliyor.
İlginizi Çekecek İçerik : ‘Sürdürülebilirlik Nedir? Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri Nelerdir?’
Şarj Standartları ve Şarj İstasyonu Seviyeleri
Şarj istasyonunun hangi şarj standardına sahip olduğu ve hangi şarj seviyesinde çalıştığı oldukça önemlidir. Günümüzde şarj standartları NACS, CCS, CHAdeMO ve GB/T olarak belirlenmiştir. Kuzey Amerika Şarj Standardı olarak bilinen NACS, aynı zamanda Tesla standardı olarak da tanımlanır. CCS, bir Avrupa standardı olarak Kombine Şarj Sistemi şeklinde ifade edilir. CHAdeMO ise Tokyo Electric Power Company ve beş büyük Japon otomobil üreticisi tarafından oluşturulan standarttır. Son olarak GB/T, Çin’de kullanılan elektrikli araçlar için geliştirilen bir şarj standardıdır. Tüm bu standartlara karşılık gelen, AC ve DC olma durumuna göre belirlenen konnektör tiplerini aşağıdaki görselde inceleyebilirsiniz.
Şarj seviyeleri Seviye 1, Seviye 2 ve Seviye 3 olmak üzere üç kısma ayrılmıştır. Seviye 1 şarj, ev prizleri ve standart elektrik prizleri kullanılarak düşük güçte şarj sağlar. Ev sahipleri için uygun ve düşük maliyetlidir. Genellikle gün içinde aracın tamamen şarj olmasını gerektiren durumlar için kullanılır. Güç çıkışı genellikle 120V AC ve 16A’dır. Seviye 2 şarj evler, işyerleri, alışveriş merkezleri ve otopark gibi ortak kullanım alanlarında bulunur. Bataryayı daha hızlı bir şekilde doldurur. Güç çıkışı genellikle 240V AC ve 32A’dır. Seviye 3 şarj ise doğru akım kullanıldığı için batarya dolum hızı daha yüksektir. DC hızlı şarj istasyonu olarak tanımlanan bu istasyonlar genellikle ticari ve yoğun kullanım alanlarında bulunur. Güç çıkışı 480V ve 200A’dır.
İşte dünyanın en büyük ve en yaygın ağına sahip elektrikli araç şarj istasyonu üreticileri;
1) Tesla
Tesla, Aralık 2023 itibariyle 50.000’den fazla port ve 5500’ün üzerinde Supercharger istasyonundan oluşan dünyanın en büyük hızlı şarj ağlarından birine sahiptir. Supercharger sayesinde yalnızca 15 dakikalık bir şarj süresiyle 320 km menzile ulaşmanız mümkün. Tesla’nın şarj altyapısına yaptığı yatırım Kuzey Amerika, Asya Pasifik ve Avrupa’da devam etmektedir. Tesla, Supercharger’ları genellikle otoyolların yakınına, sürücüler için restoran ve alışveriş gibi olanakların bulunduğu yerlere yerleştirmektedir.
V1 (100 kW) ve V2 (120-150 kW) model Tesla Supercharger şarj istasyonlarında eğer 2 araç maksimum güçte şarj ediliyorsa, şarj cihazı maksimum gücün yarısını sağlamaktadır. Urban (72 kW) modeli ise kompakt bir tasarıma sahiptir ve maksimum gücün iletilmesine olanak tanır. 2019’da tanıtılan V3 istasyonları ise 250 kW güç sağlamaktadır. V3 modeli de tıpkı Urban modeli gibi yakınındaki istasyondan bağımsız olarak maksimum güç sağlamaktadır. V3, sıvı soğutma kullanan daha ince, daha hafif bir kabloyla donatılmıştır. 2023’ün başlarında piyasaya sürülen V4 modeli ise diğer otomobil markalarının da şarj edilebilmesi için daha uzun kablolara sahiptir. 615 kW değerine kadar güç sağlayabilen sistem şimdilik yazılım ile 250 kW’da sınırlandırılmıştır. Bir Tesla sahibi aracını farklı bir şarj istasyonunda şarj etmek istiyorsa SAE J1772 standardıyla uyumlu adaptör kullanmalıdır.
İlginizi Çekecek İçerik : ‘Hibrit ve Elektrikli Otomobil Arasındaki Farklar Nelerdir?’
2) ChargePoint
2007’de kurulan ABD’li ChargePoint şirketi, dünyanın en büyük elektrikli araç şarj istasyonu ağlarından birine sahiptir. ABD, Kanada, Meksika ve Avustralya dahil olmak üzere toplam 14 ülkede hizmet vermektedir. ChargePoint’in 2023 yılı itibariyle 225.000’den fazla porta sahip olduğu tahmin ediliyor. Daha önce Coulomb Technologies adıyla faaliyet gösteren ChargePoint, 2017’de General Electric’in 10.000 şarj istasyonunu devralmıştı. ChargePoint firmasının sahip olduğu istasyonların yaklaşık %96’sı Seviye 2 şarj istasyonudur. Firma, 2021 yılında New York borsasında işlem görmeye başlamıştır.
3) Compleo Charging
2009 yılında Almanya’da kurulan Compleo Charging, 50.000 adetin üzerinde porta sahiptir. 2015 yılında Almanya’da üretilen ilk 50 kW DC şarj istasyonu Compleo Charging tarafından üretilmiştir. Aynı zamanda 2019 yılında kalibrasyon yasasına uygun DC şarj istasyonları için sertifika alan ilk şirkettir. Elektrikli araç piyasasında güçlü bir büyüme elde etmek amacıyla Compleo Charging 2020 yılında halka açılmıştır. Günümüzde 200 kW güç değerine sahip şarj istasyonu üretebilmektedir.
Firma, şarj donanımının yanı sıra şarj yazılımı ve ödeme sistemlerini de çeşitlendirmeye önem vermektedir. Bu sebeple elektrikli mobilite öncüleri Wallbe ve Innogy firmalarını 2022 yılında satın almıştır. 2023 yılında ise Kostal Group, Compleo Charging’in işletmesini satın almıştır. Compleo, Kostal Group çatısı altında bir şirket olarak bağımsız şekilde faaliyetlerine devam etmektedir.
4) BP Pulse
Birleşik Krallık markası olan BP, yenilenebilir enerjiye geçiş aşamasında uzun bir enerji sektörü deneyiminden yararlanmaktadır. Elektrik enerjisiyle yoğun şekilde ilgilenmeye başlayan şirket, BP Pulse adı altında 50.000’den fazla şarj istasyonu portuna sahiptir.
BP, İngiltere’deki elektrikli araçlar için hızlı şarj cihazı üreten tek şirket olan ChargeMaster’ı 2018 yılında 130 milyon sterlin karşılığında satın almıştır. Chargemaster, ABB firmasının da desteği ile 2019 yılında ilk 150 kW hızlı şarj istasyonunu kurmuştur. Daha sonra BP ChargeMaster olarak anılan şirket, 2020 yılında BP Pulse adını almıştır. Chargemaster 3.6, 7.2 ve 22 kW AC değerlerine sahip duvara monte şarj noktaları üretmektedir. Ayrıca 43 kW AC ve 50 kW DC güç değerlerine sahip hızlı şarj istasyonları sağlamaktadır. 3.6 kW ve 7.2 kW şarj portları minimum tek fazlı elektrik beslemesi gerektirmektedir. 22 kW ve hızlı şarj portları ise üç fazlı elektrik beslemesine ihtiyaç duymaktadır.
5) Blink Charging
Miami merkezli Blink Charging, iklim değişikliğiyle mücadele ve ulaşım kaynaklı emisyonları azaltma hedefiyle yola çıkmıştır. Elektrikli araçların benimsenmesi için önemli çalışmalar yapan firma, 2022 yılında rakip şarj istasyonu ağı olan SemaConnect’i satın almıştır. Blink Charging neredeyse tamamen Seviye 2 şarj hizmeti sunmaktadır. 2023 yılı itibariyle dünya çapında 51.000’den fazla porta sahiptir. Firma aynı zamanda ABD Posta Servisi tarafından elektrikli araç filosunun yenilenmesi kapsamında seçilen üç tedarikçiden biridir. Bu kapsamda 41.500 adet şarj ünitesi teslim edilecektir. Ayrıca Blink Charging Nasdaq borsasında işlem görmektedir.
6) Allego
Allego, halka açık şarj çözümlerinin kullanılabilirliğini hızlandıran bir şirkettir. 2013 yılında şebeke operatörü Alliander’ın bir parçası olarak Hollanda’da kurulmuştur. O günden beri şarj çözümlerinin tavsiyesi, servisi ve işletimi konusunda bağımsız şekilde hareket etmektedir. 2018 yılında ise Meridiam’ın bir parçası olan Allego, Avrupa ağını hızla genişletmiştir. Mart 2022’de ise New York Borsası’nda halka açık bir şirket haline gelmiştir. Halihazırda Avrupa çapında faaliyet gösteren Allego, 34.000’den fazla şarj noktasıyla uluslararası bir şarj ağına sahiptir.
7) Wallbox
Akıllı çözümler sunan bir şarj şirketi olan Wallbox, 2015 yılında Barcelona’da kurulmuştur. 2021 yılında halka açılmış ve New York borsasında işlem görmeye başlamıştır. Ek olarak Wallbox, Superbowl esnasında reklam yayınlayan ilk elektrikli araç şarj istasyonu üreticisi olmuştur. İspanyol firma, dünyada elektrikli araç kullanıcılarının en aşina olduğu markaların başında geliyor. Şirket, bugüne kadar 100.000’in üzerinde şarj istasyonu satışı gerçekleştirmiştir. 65 kW kapasiteli Supernova modeli, uygun fiyatı sayesinde rekabeti oldukça artırmıştır. Ayrıca şirket halka açıldığı sırada 150 kW ve 250 kW modellerini de piyasaya sunmuştur. Wallbox, 2021 yılında Doğan Grubu’nun otomotiv ve mobilite alanındaki şirket ve markalarını tek çatı altında toplayan Doğan Trend Otomotiv bünyesinde Türkiye pazarına giriş yapmıştır.
8) EVgo
2010 yılında Los Angeles, Kaliforniya’da kurulan EVgo, ABD’de elektrikli araç hızlı şarj istasyonu ağına sahiptir. EVgo’nun 2023 yılı itibariyle 35 eyalette ve 66 bölgede 1050’den fazla hızlı şarj noktası bulunmaktadır. Bununla birlikte ABD’de 145 milyondan fazla insan ve Kaliforniyalıların %80’inden fazlası, EVgo hızlı şarj cihazının yaklaşık 16 km yakınında yaşamaktadır. EVgo şarj istasyonları bulunduğu konuma göre CCS, CHAdeMO ve Tesla konnektörlerini kullanabilmektedir. Temmuz 2021’de EVgo, elektrikli araç şarj istasyonu bulma uygulaması Plugshare’ı geliştiren Recargo şirketini 25 milyon ABD doları karşılığında satın almıştır. EVgo ayrıca Nasdaq borsasında işlem görmektedir.
9) EVBox
Merkezi Amsterdam, Hollanda’da bulunan EVBox 2010 yılında kurulmuştur. 2014 yılında Gilde Equity Management Benelux, EVBox’un büyümesine yardımcı olacak yeni büyük hissedarı olmuştur. EVBox, 2017’de Fransız çokuluslu elektrik şirketi Engie’nin alt kuruluşu olan ENGIE Digital tarafından satın alınmıştır. Temmuz 2018’de ise EVBox, Fransız hızlı şarj üreticisi EVTronic’i satın almıştır. Şirket şu anda hem AC hem de DC şarj istasyonları üretimini gerçekleştirmektedir. Ayrıca 70’den fazla ülkede 550.000’den fazla şarj noktasıyla küresel bir elektrikli araç şarj istasyonu sağlayıcısıdır. EVBox’ın şarj istasyonları tüm elektrikli araç şarj standartlarını desteklemektedir.
10) TELD
TELD, 252.000’den fazla DC hızlı şarj ünitesiyle hem Çin’in hem de dünyanın en büyük hızlı şarj ağına sahip şirketlerinden biridir. Şirket, dünyanın en yüksek demiryolu hattı olan Qinghai-Tibet demiryolu için açılan trafo ihalesinde ABB ve Siemens’i geride bırakma başarısı ile ünlüdür. Bugün Çinli firma aynı başarıyı şarj istasyonu sektöründe de gösteriyor. Ayrıca TELD, Çin’deki elektrikli araç şarj istasyonu pazarının %20’sinden fazlasını elinde bulundurmaktadır.
11) Star Charge
Star Charge, sahip olduğu 257.000 elektrikli araç şarj istasyonuyla Çin’in en büyük şarj ağını işletmektedir. Şirket, günlük 8 GWh elektriğin araçlara aktarılmasına aracılık etmektedir. AC şarj üniteleri daha yaygın olmasına rağmen, şirket son dönemde DC hızlı şarj ağını büyütmüştür. Bununla birlikte Star Charge, uluslararası orijinal ekipman üreticileri olarak Mercedes-Benz, Porsche, BMW, Jaguar Land Rover ve Volkswagen; yerel orijinal ekipman üreticileri olarak BYD ve BAIC dahil olmak üzere dünya çapında yaklaşık 60 firma ile stratejik ortaklıklar kurmuştur.
12) Electrify America
Electrify America, ABD’de 3729 adet hızlı şarj noktası (Seviye 3) ve 111 adet Seviye 2 şarj noktasından oluşan 859 adet şarj istasyonuna sahiptir. 104 adet şarj istasyonunun yerleştirilmesi için de çalışmalar devam etmektedir. Electrify America, Volkswagen Group of America’nın bir yan kuruluşu olarak 2016 yılı sonunda yaşanan emisyon skandalının ardından emisyon hasarını dengeleme çabasının bir parçası olarak kurulmuştur. Firmanın ürettiği şarj istasyonları CCS ve CHAdeMO konnektör tipini desteklemektedir. Fakat Haziran 2023’te, Tesla araçları için kullanılan NACS konnektörünün de yakın zamanda kullanılmasının planlandığı açıklanmıştır.
İlk istasyonu Mayıs 2018’de Massachusetts’te açılan firmanın azınlık hissedarı ve yönetim kurulunda sandalyesi bulunan ilk dış yatırımcısı 2022 yılında Siemens olmuştur.
13) Volta Charging
2010 yılında Hawaii’de kurulan Volta’nın ABD’de yaklaşık 1400 şarj istasyonu ve 3000’in üzerinde portu bulunmaktadır. Volta’nın şarj portlarının neredeyse tamamı Seviye 2’dir. Şubat 2021’de Tortoise Acquisition Company II ile birleştiğini duyuran Volta, Ağustos 2021’de New York borsasında halka açıldı. 31 Mart 2023’te ise Shell USA tarafından yaklaşık 169 milyon dolara satın alınmıştır.
14) Tritium
2001 yılında Avustralya’da kurulan Tritium, dünyanın en büyük DC hızlı şarj istasyonu üreticilerinden biridir. Avrupa ve ABD pazarında etkin olan şirket, Şubat 2022’de ABD Başkanı Joe Biden’ın da katıldığı bir törenle ikinci fabrikasını Tennessee eyaletinde kuracağını açıklamıştır. Tritium, bugüne kadar 47 ülkede 13.000’den fazla hızlı şarj noktasının kurulumunu sağlamıştır. Firma ilk olarak 50 kW güç üretimi sağlayan cihazlar ile sektöre adım atmıştır. Günümüzde ise 350 kW değerinde güç üreten şarj istasyonlarına sahiptir.
15) ABB
İsviçre merkezli ABB, elektrikli araç hızlı şarj istasyonlarında dünyada en yaygın kullanılan markalardan biridir. ABB, 2010 yılından bu yana 21.000’i DC olmak üzere 460.000’den fazla elektrikli araç şarj ünitesi satışını gerçekleştirmiştir. Türkiye’de DBE Holding ile yapılması planlanan ortaklıkla çok daha fazla yüksek hızlı ABB şarj istasyonunun faaliyete geçmesi bekleniyor.
ABB şirketi, AC ve DC uyumlu 3 kW değerinden 600 kW’ya kadar şarj istasyonu üretebilmektedir. Özellikle üçüncü nesil Terra HP şarj istasyonu, modüler 175-350 kW güç sağlayan bir şarj istasyonudur. ABB Dynamic DC güç paylaşımı teknolojisiyle, güç kabinleri bir aracı 350 kW ve 500 A’ya kadar veya iki aracı aynı anda 175 kW ve 375 A’ya kadar şarj etmek için bağlanabilmektedir.
16) Siemens
VersiCharge ve Sicharge markalarıyla elektrikli araç şarj istasyonu üreten Siemens, küresel piyasanın önemli bir oyuncusudur. Satışlarının büyük bir bölümünde 22 kW güç üreten VersiCharge ile AC şarj çözümleri sunmaktadır. Alman teknoloji devi, Sicharge markası ile de yüksek hızlı DC şarj istasyonları üretmektedir. 600 kW’ya kadar şarj kapasitesi sunan Sicharge, aynı zamanda %96’ya varan verimliliğe sahiptir.
17) ZES
Zorlu Holding bünyesinde yer alan ZES, Türkiye’nin 81 ilinde elektrikli araç şarj istasyonu hizmeti vermektedir. Türkiye’de 1970 lokasyonda bulunan ZES, dünyada birçok ülkede kurulum sağlamıştır. Türkiye’deki en fazla hızlı şarj portuna sahip olan firma, önemli otoyollar ve birçok dinlenme tesisine şarj istasyonu kurulumunu sağlamıştır. Ek olarak Türkiye Petrolleri akaryakıt istasyonlarında da ZES şarj istasyonlarına rastlamanız mümkündür. Her geçen gün şarj istasyonu ağını genişleten firma 60 kW ve 180 kW değerinde güç üreten DC portlara ve 22 kW değerinde güç üreten AC portlara sahiptir.
İlginizi Çekecek İçerik : ‘Dünya Fosil Yakıtlı Araçları Kullanmaktan Vazgeçiyor’
18) ADS-TEC Energy
Merkezi İrlanda’da bulunan ADS-TEC Energy, elektrikli çözümler ve yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanan akıllı sistemler oluşturmaya çalışan bir firmadır. ADS-TEC Energy’nin güç sınırlaması bulunan şebekeler için 320 kW’lık ultra hızlı şarj çözümü ChargeBox ve 300 kW’lık ChargePost istasyonları bulunmaktadır. Cihazlar kompakt oluşu ve verimliliği ile öne çıkmaktadır. Bununla birlikte ADS-TEC Energy, 600 adet ChargeBox sisteminin kurulumunu sağlamıştır. Sistem bileşenlerinin çok çeşitli yerleştirme seçenekleri sayesinde şebeke bağlantısı ile şarj noktası arasında 300 metreye kadar mesafe bulunabilmektedir.
19) Ionity
Ionity; BMW, Mercedes-Benz, Ford ve Volkswagen tarafından kurulan ortak bir girişimdir. 2020 yılının Kasım ayında Hyundai de bu girişime ortak olmuştur. Günümüzde 564 lokasyonda bulunan şarj istasyonu ve toplam 3073 port ile hizmet vermektedir. Ayrıca 109 adet şarj istasyonu da yapım aşamasındadır. Şirket tarafından 2025 yılında 7000 adet porta ulaşmak hedeflenmiştir. 24 Avrupa ülkesinde bulunan Ionity şarj istasyonları 350 kW değerinde güç sağlayabilmektedir. CCS standardı ile uyumlu olan şarj istasyonlarının her birinde 2-16 arası CCS konnektörü bulunmaktadır. Porsche Taycan, Hyundai Ioniq 5, Kia EV6 gibi arabaları yalnızca 18 dakikada %80’e kadar şarj etme kapasitesine sahiptir.
20) Shell Recharger
Mart 2022’de şarj altyapısı için işbirliği yapacaklarını duyuran Shell ve BYD, Aralık 2023 itibariyle Çin’de 13.000 adet porta sahiptir. Ayrıca, 258 adet şarj noktası bulunduran ve güneş panellerinden güç alan dünyanın en büyük şarj istasyonu da Çin’in Shenzen şehrinde faaliyet göstermektedir. Tesis, günlük 3300 adet elektrikli araca hizmet verebiliyor.
Dünyada elektrikli araç şarj istasyonu üreten firmalar tabi ki bu kadarla sınırlı değil. Şarj hizmeti verebilmek için lisans alan firma sayısı oldukça fazla. Eaton, Gridserve, ChargePlace, Schneider Electric, Naas Technology, Webasto, Efacec, Circontrol, SK Signet, Sinexcel, LG gibi dev firmalar da şarj istasyonu geliştirme, üretim ve kurulum çalışmalarına halihazırda devam ediyor. Ülkemizde ise Enerjisa’nın bir markası olan Eşarj, Koç Holding bünyesinde bulunan WAT Mobilite, Aksa Enerji çatısı altında kurulan Aksa Şarj, Gersan tarafından üretilen G-Charge, Kalyon Holding tarafından kurulan Aspower, Astor Şarj, Voltrun ve Trugo gibi birçok şirket hizmet vermeye başlamış durumda.